تحليل محتواي كيفي الگوي نظام سياسي در كتاب ولايت فقيه امام خميني (رحمه الله)

In Search for a Model of Political System in Imam Khomeini’s Velayat-e-Faqih: A Qualitative Content Analysis

در تحليل سير انديشۀ امام خميني (رحمه الله) كتاب ولايت فقيه از جايگاه منحصر به ­فردي برخوردار است. تحليل و فهم كتاب ولايت فقيه به دليل محتواي خاصش كه در آن مؤلفه­ ها و مقولات متعددي در حال گفتگو و ارتباط مي­ باشند، نيازمند به­ كارگيري روش ­شناسي­ هاي مناسب مي‌باشد. در اين نوشتار، بر اساس روش تحليل محتواي كيفي در پي فهم كتاب ولايت فقيه مي ­باشيم. روش تحليل محتواي كيفي علاوه‌ بر اينكه مي ­تواند تفسيري خاص را از اين كتاب ارائه دهد، از آن جهت كه روشي پايه ­اي است، نتايج آن مي‌تواند راهگشاي محققين براي تحليل گفتمان و ديگر روش ­هاي كيفي جهت تحليل كتاب ولايت فقيه باشد. تحليل محتواي كيفي را با مشخص نمودن وجوه معنايي متن و سپس برچسب زدن به آن­ها در قالب كدها آغاز مي ­نمائيم و در ادامه با مقوله ­بندي كدها و قرار دادن مقولات در ذيل تم‌هاي مناسب، ارتباطات و پيوندهاي بين مقوله­ ها را كشف مي ­كنيم تا از اين طريق بتوانيم تفسيري خاص از الگوي نظام سياسي در كتاب ولايت فقيه را ارائه نمائيم. نهايتاً، نتيجه به‌دست آمده از تحليل محتواي كيفي و روح حاكم بر كتاب ولايت فقيه از يك­سو وجود مباني «حكومت مطلوب در اسلام» و از سوي ديگر، «لزوم انقلاب» را تشكيل مي­ دهد.

Velayat-e faqih written by Imam Khomeini has gained a unique position in the analysis of Imam Khomeini's thinking pattern. Due to its special contents with a variety of components and categories being connected to one another, the analysis and understanding of the book Velayat-e faqih requires an application of an appropriate methodological approach. In this article, an attempt has been made to understand the book based on the qualitative content analysis. The qualitative content analysis not only provides a distinctive interpretation of the book, but also, due to the fact that it is a basic method, the results of this study may work as a guidance for other investigators in discourse analysis and other content analyses in the analysis of the book Velayat-e faqih. The qualitative content analysis is achieved by first determining the meaning dimensions of the text and labeling them in the form of codes and then discovering the connections and links between them by categorizing the codes and placing them under a proper theme. By doing so, we will be able to present a special interpretation of political system pattern in the book Velayat-e faqih of Imam Khomeini. Ultimately, the findings of the articles shows the principle of "good governance in Islam" and the "necessity for revolution" as the two main messages of the book.