عنوان مقاله :
تبارشناسي جنبش ملي شدن صنعت نفت در ايران تأملي در مناسبات دولت، جامعه و نظام سرمايه داري سال‌هاي 1320 تا 1332
عنوان به زبان ديگر :
A Genealogy of the Nationalization of the Iran Oil Industry Movement: A Reflection on the Relations among State, Society and Capitalism 1941 to 1953
پديد آورندگان :
ناطقي، فرجاد دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران مركز , توفيق، ابراهيم دانشگاه گوته فرانكفورت
كليدواژه :
نيروهاي كنشي , خط گريز , قلمروزدايي , انجمن‌هاي ايالتي , دولت مركزي
چكيده فارسي :
در مقاله حاضر چگونگي تكوينِ جنبش ملي شدن صنعت نفت، در ايران مورد بررسي جامعه‌شناختي قرار گرفته و شكل گيري آن در مناسبات جديد قدرت ميان نيروهاي درون دولت، جامعه و نظام سرمايه داري جهاني تحليل ميگردد. در اين راستا به‌منظور دستيابي به چارچوبي براي ارزيابي انتقادي از روش تبارشناسي ژيل دلوزاستفاده شده است. در ابتدا ضمن بررسي جايگاه سوژگاني نيروهاي اجتماعي، نسبت ميان اين نيروها، از شكل افتادن نظام سياسي كهن و شكل گرفتن دولت جديد در دگرديسي هاي گفتماني دوران معاصر بستر تحولات نهضت ملي نشان داده مي‌شود. در ادامه مطالبات دهقاني، كارگري و منطقه اي در سه مقطع زماني براي تغيير در مناسبات قدرت و دستيابي به آزادي از انقياد اجتماعي مورد تحليل تبارشناختي قرار گرفته است. در اين روش تبارهاي متعدد، تكه‌تكه و بي‌نظمِ نهضت ملي كه حاصل روابط بازيگران سياسي ـ اجتماعي اعم از توده ها، دولت مركزي و قدرت‌هاي جهاني بوده است، جستجو مي‌شود. هم‌چنين همگرايي ها و واگرايي هاي دولت ملي و نهضت ملي در چارچوب رابطه ي نهاد و جنبش مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي‌دهد كه نهضت ملي در آغاز دهه 30 با گسست از دگرديسي رهايي بخش نيروهاي اجتماعي در نيمه اول دهه 20 پديد آمد؛ ليكن با سيطره‌‌ي سياست بازنماييِ دولت مركزي بر دگرساني هاي ايجابيِ اين نيروها ظرفيت تغييردهندگي اين جنبش از توان افتاد.
چكيده لاتين :
n this essay we have studied the emergence and genesis of the Nationalization of the Iran Oil Industry Movement from a sociological point of view. We have also analyzed the formation of The National Movement through new power relations among the internal forces of State, Society and International Capitalism. In doing so, Deleuze’s genealogy has been deployed to construct a framework to evaluate the issue critically. Firstly, we consider the subjective position of social forces, the relation between these forces, deformation of the old political order and re-formation of a new state amongst the contemporary discursive metamorphosis and the context in which the events of this movement occurred. Secondly, the peasants’ and laborers’ claims and regional desires to alter the power relationships and riddance from social subjugation have been analyzed genealogically. The multiple and fragmented origins of The National Movement, resulted from the relations between sociopolitical forces containing the multitude, the central state and world powers, have been scrutinized throughout this study. Furthermore we evaluate the convergences and divergences of The National State and The National Movement in the framework of the relation between institution and movement. The results of this study show that “The National Movement” at the beginning of the 50s emerged out of a rupture from the social forces liberation movement of the first half of the 40s, but the domination of the politics of representation over the affirmative metamorphosis of these forces undermined the potentials of the movement for altering the sociopolitical structures.
