عنوان مقاله :
تطورات تصور مشروعيت دولت در فضاي پسا مشروطه (بررسي موردي تلقي روحانيت از سلطنت)
عنوان به زبان ديگر :
(Evolution of Mentality of the State at the Period of Post-constitutional Revolution (the Case Study of Clergy Mentality of Monarchy
پديد آورندگان :
سليماني، رضا دانشگاه پيام نور
كليدواژه :
تلقيِ دولت , خِرَد حكومتي , مشروطه , انقلاب اسلامي , سلطنت , روحانيت
چكيده فارسي :
تحليل سياسي جامعه ي معاصرِ ايران، نشان مي‌دهد شناخت تاريخ تحولات خِرَد حكومتي (تصور معقول از دولت) در فهم ذهنيت نيروهاي اجتماعي در قبال حكومت تأثير جدي دارد. مشروطه ي ايراني توانست اولين ترديدها را دربارهي دولت سلطنتي به وجود آورد و نگره‌هاي سنتي را درباره ي مشروعيت دولت زير سئوال ببرد. با اين وجود، بي‌نظمي / آشوب‌هاي اجتماعي و سياسي پديدارشده در جامعه ي ايرانيِ پسامشروطه، موجب هويدا شدن دوباره ي «بحران حكمراني» و اُفت گرايشِ تحول‌خواهي در عقلانيت حكومتي سنتي و حركت به سوي خِرد حكومتي جديد گرديد. اين خِرَد جديد شرايط را براي بازتوليد ساختار اقتدارگراي نويني چون رضاشاه در واكنش به بحران حكمراني پسا مشروطه‌اي فراهم ساخت. از اين‌رو در اين مقطع، موج جديدي از تلقي‌ها در ميان روحانيت رسوخ يافت كه با همان اشتياقي كه پيشتر در جستجوي آزادي و حكومت قانون بودند، به جستجوي حكومت مطلقه اهتمام ورزيدند و عملاً به بازتوليد روحِ استبداد قاجاري در كالبد دولت مطلقه ي پهلوي كمك كردند. به اين ترتيب، نمودار تحولات سياسي - اجتماعي ايران، نموداري سينوسي مي‌نمايد كه مشحون از افت و خيزهاي متناوب از تغيير يا پذيرش دولت استبدادي است. پرسش اصلي مقاله آن است كه تلقي روحانيت از سلطنت، به عنوان دولت مشروع، در فضاي پسامشروطه چه تحولاتي را پشت سر گذاشته است؟ فرضيه ي اصلي در چارچوب مفهوم «حكومت‌مندي» فوكو آن است كه تصور روحانيت از سلطنت طيفي از مشروعيت‌پنداري دولت سلطنتي تا انتقاد و مخالفت با آن را تجربه كرده است. بر اين اساس، هدف اصلي مقاله كشف تحول در تصور روحانيت در قبال پروبلمه ي سلطنت در فضاي پسا مشروطه تا انقلاب اسلامي است.
چكيده لاتين :
The political analysis of contemporary Iran indicates that cognition of history of Governmentality transition (rational mentality of the State), has serious impact on mentality of social forces towards government. Iranian constitutional revolution had created first doubts about monarchical state and took traditional images about it under question. However, social and political disorders and anarchies at the period of post-constitutional revolution, reformed “governance crisis”, bounded will of transition in governmental rationality and moving to new governmental rationality. This new governmental rationality, reinforced situation for reappearance of totalitarian structure in Reza Shah discipline. Consequently, a new mentalities of monarchy had been affected clergy image and convinced them to adhere sympathetically for revival of absolute government as well as their sympathy for liberty and law in the years of constitutional revolution. Therefore, Iran social and political changes could be modeled in Graph of Sine which is full of willingness to change or acceptance of the authoritarian state. Main question of the article is that: what evolutions clergy mentality has experienced toward Monarchy, as the legitimate state, at the period of post-constitutional revolution?
The main hypothesis, in the framework of Foucault concept of “Govern mentality”, is that clergy mentality of Monarchy legitimacy has been experienced three phases: adherence, criticism, and finally opposition. Accordingly, main goal of the article is to discover transition of clergy mentality of Monarchy, from post-constitutional revolution to Islamic Revolution.
