اوضاع اقتصادي بندرعباس در دوره پهلوي اول 1320-1304

از دوره شاه عباس صفوي بندرعباس به عنوان برترين بندر تجاري ايران در سواحل خليج فارس شناخته مي‌شد. اين برتري تا انتهاي دوره صفويه برقرار بود؛؛ ولي پس از آن بندرعباس هرگز رونق سابق را نيافت. اين بندر در دوره قاجار به عنوان بندر مجاور بندر بوشهر كه مهم‌ترين بندر تجاري ايران در دوره قاجار محسوب مي‌شد، فعاليت مي‌كرد؛؛ ولي در دوره پهلوي اول كه به سبب رشد بندر خرمشهر بندر بوشهر از رونق افتاد، وضعيت اقتصادي بندرعباس به سمت افول بيشتر پيش رفت. نوشتار پيش رو با روش توصيفي- تحليلي و با بهره‌گيري از آمار و اسناد در پي پاسخ به اين پرسش است كه وضعيت اقتصادي بندرعباس در دوره پهلوي اول چگونه بوده است. اين پژوهش بر اين فرضيه استوار است كه بندرعباس در دوره پهلوي به ركودي كه با افول دولت صفوي آغاز شده بود ادامه داد.اگرچه نتيجه بررسي‌هاي انجام شده نشان از رشد ميزان تجارت و صنعت اين بندر دارد؛ اما در اين زمان به واسطه بالا رفتن حجم تجارت خارجي خليج فارس و بنادر خوزستان به دليل دسترسي ريلي به سراسر ايران، حجم تجارت خارجي تمام بنادر رشد داشته است و بندرعباس در اين زمان به لحاظ كيفي همچنان در ركود به سر مي‌برد. نه تنها تجارت خارجي بلكه صنعت، كشاورزي و اقتصاد داخلي بندرعباس نيز نسبت به ساير شهرهاي ايران ضعيف و ناكارآمد بود.