مفهوم امامت زيدي و تاثير آن بر شكل گيري جنبش هاي سياسي اجتماعي شيعيان اين فرقه در قرون دوم و سوم ه.ق

تطور مفهوم امامت و پيامدهاي تعاريف متفاوت از آن ، يكي از چالش برانگيزترين مباحث كلامي و تاريخي ميان متكلمان، فقها، علماي شيعي و مورخان است. در اين پژوهش سعي مي شود ضمن بهره گيري از اسناد تاريخي و دوري از اختلافات پرتنش و توام با تعصب كلامي، با رويكردي تاريخي و روشمند در ابتدا به صورتي بسيار اجمالي مفهوم امامت را در قرون دوم و سوم ه.ق ميان شيعيان زيدي بررسي گردد و سپس به تبيين نقش تعريف شيعيان زيدي از مساله امامت و جايگاه، شئون و وظايف امام، در حيات سياسي- اجتماعي اين گروه پرداخته شود تا مشخص گردد اين تعريف چه تاثيرات كاربردي بر جاي نهاده است و اساساً تحولات اجتماعي و به ويژه سياسي اين فرقه در قرون نخستين ، تا چه اندازه متاثر از انديشه امامت و تا چه اندازه محصول عوامل ديگر بوده است؟ در خلال اين پژوهش روشن خواهد شد شيعيان زيدي امامت را به ضرورتي سياسي- اجتماعي تفسير كردند و شرط اساسي مشروعيت امامت يك فرد را تلاش براي برپايي اصل امر به معروف و نهي از منكر از راه دعوت مردم به قيام دانستند. تفسير اين شيعيان (زيدي) از مفهوم امامت هرچند در حوزه نظر ايشان را در مقايسه با ساير فِرَق شيعي رويكردي معتدل بخشيد ؛ اما در ساحت عمل، به ورطه اقدامات راديكال و عمل گرايي سياسي كشانيد و حاصل اين پراگماتيسم–البته متاثر از عوامل زماني و مكاني و زمينه هاي تاريخي-برپايي شورش هاي متعدد و در نهايت تشكيل حكومت هايي مستقل در نقاط مختلف جهان اسلام بود.