زمينه هاي اجتماعي استمرار جشن هاي ايراني در قرون نخستين اسلامي

پايايي اعياد نوروز، مهرگان و سده، به همراه آيين هاي گسترده اي كه بخشي از وجوه هويتي جامعه ايراني را در خود داشت، مرهون عوامل چندي بود كه در اين ميان سهم زمينه هاي اجتماعي مهم تر مي نمايد . نوشتار حاضر در پرتو سه موًلفه ي بافت اجتماعي قلمرو شرقي خلافت و ميزان اهتمام زرتشتي ها ، بافت اجتماعي و برتري فرهنگ ايراني در عراق عرب و به خصوص بغداد و سهم شعوبي گري و رويكرد فرهنگي- اجتماعي ايرانيان ؛ زمينه هاي اجتماعي موثر در تداوم اين جشن ها در قرون نخستين اسلامي را بررسي مي كند. دستاورد تحقيق حاكي از اين است كه وحدت جمعيتي و برتري نسبي فرهنگ ايراني در قلمرو شرقي خلافت اسلامي ، سهمِ اثرگذارِ ايراني ها در تكوين خلافت عباسي و استقرار در شهرهاي نوظهور اسلامي در عراق و مهم تر شكل گيري نهضت آگاهانه شعوبيه و اهتمام به احيا و استمرار اعياد ايراني ، موجبات پايايي و پويايي اعياد، جشن ها و آيين هاي مربوط را فراهم آورده است. اين آيين ها، به عنوان نمود ملموس تر فرهنگ و مدنيت ايراني، زمينه هاي تقويت هويت ايراني را هموار مي كرد و در همگرايي فرهنگ ايراني با مباني اسلامي سهم بسزايي داشت .