معيارهاي سنجشِ نسبت جامعه با جاهليت در نهج‌البلاغه

The Criteria of Evaluating Ratio of Society to Ignorance in Nahdj al-Balagha

شناخت جاهليت و متعلّقات جامعه­ شناختي آن از حيث ارتباط بسيار نزديكش با جامعة صدر اسلام، اهميت و ضرورت دارد. علاوه بر آن، ماهيت و ويژگي­ هاي جاهليت نشان مي­ دهد كه بايد آن ­را نه منحصر به قبل از اسلام، بلكه نقطه مقابل اسلام و هر تحول بنيادي صورت گرفته در جوامع انساني دانست. از نخستين گام ­هاي مطالعة نسبت يك جامعه با جاهليت، دريافت معاني، مفاهيم و مقوله­هاي آن است. در ميان منابع موجود در اين زمينه، پس از قرآن و احاديث پيامبر(ص)، سخنان علي(ع) اهميت ويژه­اي دارد. اين پژوهش، با رويكردي توصيفي و استفاده از روش نظريه بنياد ، از طريق رفت و برگشت مداوم ميان تفكر استقرايي (ايجاد مفاهيم، مقولات و روابط بين آن­ها) و تفكر قياسي (آزمون مفاهيم، مقولات و روابط بين آن­ها)، به يافتن معيارهاي غالب در سنجش نسبت جامعه با جاهليت در نهج ­البلاغه پرداخته است و «ايمان غيرعقلاني» را به‌عنوان مقوله اصلي در اين موضوع پيشنهاد مي­دهد.

The recognition of Ignorance and its sociological attachments regarding its close proximity to Early Islamic Community is very important. Moreover the essence and the features of Ignorance indicate not only be considered to the pre-Islamic period but also on the contrary to Islam and any fundamental transition, one of the initial steps studying the ratio of a society to the Ignorance is, the perception of its meanings, concepts and subjects. Among the existing in this arena, beside the Holy Qur’an and The Hadiths of Prophet (PBUH), the sermons of Ali (PBUH) is of considerable importance. Applying descriptive approach by using the grounded theory method, through the constancy between the inductive reasoning (creating concepts, subjects and the relations in between) and deductive reasoning (examining the concepts, subjects and the relations in between). This research intends to find the dominant criteria in evaluating the ratio of society to Ignorance in Nahdj al-Balagha and renders the term “irrational-faith” as the major concept in this arena.