بررسي جرايم اجتماعي در عصر ناصري (1264 – 1313 ه.ق)

(Analyzing Social Crimes at Naseri Era (1264-1313 A.H

جرم پديدة اجتماعي است كه از دير باز به تناسب هر عصري و هر نسلي، وجود داشته و بنابراين عمري به قدمت عمر جامعة بشر دارد. در يك تعريف كلي جرم يا به‌عبارتي بزه را عملي ناپسند و برخلاف مقررات تعيين‌شده در يك جامعه دانسته‌اند كه در اشكال مختلف در تمامي مقاطع تاريخي وجود داشته و مختصِ جامعه يا فرهنگ خاصي نبوده است. با توجه به اهميت عصر ناصري به عنوان مقطعي حساس در تاريخ ايران، بررسي جرم به‌عنوان يكي از پديده­ هاي مهم اين دوران مي­تواند پرده از ابهامات بسياري در زمينه ­هاي ارتكاب جرم اجتماعي بردارد. از اين رو در اين پژوهش تلاش شده با تكيه بر مستندات تاريخي و همچنين منابع كتابخانه­ اي موجود و با بررسي آماري جرايم اين دوره، ضمن توصيف اوضاع اجتماعيِ عصر ناصري، جرايم اجتماعي اين عهد سنخ‌شناسي و با رويكردي تحليلي نقش عوامل مختلف در اين معضل اجتماعي،‌ به‌ويژه نقش دوگانه ­­ي حكومت در آن مشخص گردد. براساس يافته­ هاي موجود از ميان گونه­ هاي مختلف جرائم اجتماعي، قتل با 58/7 درصد بالاترين ميزان و استعمال ترياك‌ با 0/2 درصد كمترين ميزان را به خود اختصاص داده است. گرچه حكومت ناصري اصلي­ترين عامل اجرايي در برخورد با مجرمان بود، بااين‌حال خود به نحوي بستر جرم را مهيا مي­كرد و در بسياري از موارد بر ميزان آن­ها نيز مي­ افزود.

Crime is a social phenomenon for a long existed in proportion to any time and generation, so it pre-existed as human community. In general definition, crime or delinquency has been known an indecorous action against the determined forms of all the historical sections not specified to the particular society or culture. Since the importance of Naseri Era as a notable time in the history of Iran, analyzing crime as one of the phenomenon of this time would divulge numerous ambiguities in the connection to committing social crime. For this reason the present research attempts based on the historical documents and existing library sources with the statistical analysis of the crime of this time as well as portraying social conditions of Naseri Era and typology of social crimes with the analytical approach, determines the role of different factors in this social i9ssue especially the binary effect of the government. Based on the existing findings among different types of social crimes, specified to murder with the highest percentage of 58.7 and taking opium with the lowest percentage of 0.2. Although the Naseri government as a major enforcement force encountering the criminals, in many cases paved the way for the crime and intensified them.