تأثير سياست نظاميگري نادرشاه افشار بر تجارت خارجي ايران

The Influence of Nader Shah's Militarism Policies on the Iranian Foreign Trade

دوره نادرشاه افشار (1148-1160ه.ق) دورة شورش­ ها و جنگ­ هاي متمادي داخلي و خارجي در تاريخ ايران توصيف مي­شود كه در پي بر افتادن صفويه ايجاد شده بود. اين امر، بخش­هاي اقتصادي و اجتماعي ايران را تحت تأثير قرار داد. اين نوشتار به تأثير سياست نظاميگري نادرشاه افشار بر تجارت خارجي ايران مي­پردازد و جهت تفسير مسئله پژوهش، از روش توصيفي و تبييني استفاده مي­شود. يكي از مباحث مهم اقتصادي ايران در دوره نادرشاه، كاهش و ركود تجارت خارجي ايران بود كه ادامة روند اواخر دورة صفوي بود. اين مسئله متأثر از خط مشي و رويكرد نظاميگري نادرشاه بحراني­ تر گرديد زيرا هزينه­هاي سنگين اقتصادي – اجتماعي آن، مانع پيشرفت و توسعه اقتصادي كشور شد. رويكرد نظاميگري نادرشاه كه به اخذ ماليات­هاي سنگين از توليدكنندگان و تخريب زيرساخت­هاي كشاورزي، تجاري و ناامني داخلي منجر شد، كاهش توليد اصلي­ ترين كالاهاي صادراتي ايران يعني ابريشم و پشم را در پي داشت. كاهش كالاهاي تجارتي ذكر شده باعث افزايش قيمت آن­ها شد كه در نتيجه تجارت خارجي ايران را تحت شعاع قرار داد. كمپاني ­هاي خارجي در اين دوره متأثر از وضعيت داخلي ايران، با كاهش سودآوري مواجه شدند. در نتيجة اين شرايط، سطح فعاليت­ ها و تعاملاتشان با ايران به ميزان قابل ملاحظه­ اي كاهش يافت.

The time of Nader Shah (1148-1160 H) is considered as the period of rebellions and continuous civil and foreign wars in the history of Persia, which followed the fall of the Safavid dynasty. This influenced the social and economic sectors in Iran. This study is supposed to indicate the effects of Nader Shah’s militarism policies on Iran foreign trade. It uses descriptive and explanatory methods to interpret the problem. One of the important discussions in Iran economy at the time of Nader Shah is the downturn of the Iran foreign trade, which was continued from the Safavid era. Due to Nader Shah’s militarism policies, the situations became worse and the high costs of his social-economic policies were obstacles to the economic growth. Nader’s militarism policies which led to getting high tax, demolishing the agricultural and economic foundations and internal insecurity, ended up with a decrease in the production of the principal export goods, i.e. silk and wool. Reduction of these commercial goods increased their prices, which in turn impacted the foreign trade of Iran. Overseas companies faced reduction in gaining benefit because of the internal situation of Iran. Therefore, their activities and communications with Iran decreased excessively.