ولايت سياسي در فقه شيعه (با تاكيد بر ديدگاه امام خميني قدس سره)

«ولايت تدبيري» يكي از مهم ترين مفاهيم سياسي در فقه سياسي شيعه است كه حدود و ثغور جمهوري را در حكومت «جمهوري اسلامي» تعيين مي كند؛ از اين رو به نظر مي رسد كه رابطه منطقي و تعاملي بين ولايت فقها و جمهوري اسلامي، مهم ترين مسأله نظري در ساحت انديشه سياسي در دو دهه اخير تاريخ ايران بوده باشد. «ولايت» واژه اي است كه علاوه بر كاربرد لغوي، در حوزه هاي علوم اسلامي، مانند كلام، فلسفه، فقه و عرفان نيز به كار مي رود. «ولايت» در بابهاي گوناگون فقه، مثل قصاص، وصايت، حجر و مكاسب از واژه هاي رايج محسوب مي شود. به علاوه اين واژه با مشتقاتش، 233 بار در قرآن تكرار شده است. نوشته حاضر در صدد ايضاح مفهوم ولايت در انديشه سياسي شيعه و پاسخ گويي به برخي از پرسش هاي مرتبط به آن است. مهم ترين پرسش هايي كه در اين باب مطرح مي باشد از اين قرار است: ولايت در لغت و اصطلاح چه معنا و مفهومي دارد؟ فقها به عنوان مبتكر نظريه «ولايت تنظيمي يا سياسي» در اين خصوص چه گفته اند؟ مقدمات و قيود اين مفهوم در نظر آنها چيست؟ مباني فكري و نظري آن چيست؟ پيشينه تاريخي بحث ولايت سياسي چه بوده است؟ چه فرقي بين ولايت در عصر حضور با عصر غيبت هست؟