كليدواژه :
تجزيه به عامل ها , تجزيه خوشه اي , ضريب تنوع , هميستگي
چكيده فارسي :
بررسي و ارزيابي ويژگيهاي موهاي وحشي در برنامههاي بهنژادي و معرفي رقم‌هاي مناسب براي شرايط آب و هوايي خاص اهميت بسيار زيادي دارد. هدف از اين پژوهش، ارزيابي و شناخت بهتر ويژگيهاي نژادگان (ژنوتيپ)هاي موهاي وحشي استان آذربايجان غربي به‌منظور كاربرد آن‌ها در برنامه هاي بهنژادي است. بيست نمونه از مناطق پيرانشهر و سردشت اين استان گردآوري‌شده و صفات فيزيكوشيميايي مختلفي مربوط به خوشه، خوشهچه، حبه و بذر و ظرفيت پاداكسندگي كل اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد، تنوع بالايي در برخي از صفات مانند طول و عرض خوشه و وزن خوشه وجود داشت.دامنۀ ظرفيت پاداكسندگي گوشت، پوست و بذر در نژادگانهاي مورد بررسي به ترتيب از 15/53 تا 71/53، 7/36 تا 84/96 و 8/71 تا 64 درصد متغير است. صفات مرتبط با خوشه از جمله طول خوشه و عرض خوشه همبستگي مثبت و معنيداري با صفات مرتبط با حبه مانند طول، عرض، وزن و اندازۀ حبه داشتند. يازده عامل اصلي نزديك به 79/97 درصد از واريانس كل را توجيه كردند. در تجزيۀ خوشهاي به روش Wardنژادگانهاي موهاي وحشي در سه گروه اصلي تقسيم شدند. نژادگانهاي موجود در گروه اول بيشترين ميانگين صفات وزن گوشت، ضخامت پوست، هيو، كروما، TA و pHآب‌ميوه را داشتند. صفات طول و عرض حبه، طول دم حبه، شمار بذر، L* و a* نيز در جداسازي گروه دوم نقش مهمي داشتند. نژادگانهاي موجود در گروه سوم ميانگين صفات شمار خوشۀ فرعي و طول خوشۀ بالاتري داشتند. نتايج به‌دست‌آمده از اين بررسي ميتواند در كارهاي به نژادي و معرفي رقم در مو بسيار سودمند باشد.
چكيده لاتين :
The evaluation of wild grapes for breeding programs and introducing cultivars for special climatic conditions is very important. The aim of this study was to better understand the characteristics of wild grape genotypes in order to use in breeding programs. Twenty genotypes were collected in Sardasht and Piranshhar regions of the West Azerbaijan province and various attributes such as bunch, bunchlet, berry, seed and total antioxidant were measured. There is high variation in some traits, including length and width of bunch, bunch weight, length of peduncle and number of bunchlet. The flesh, peel and seed antioxidant capacity of the studied genotypes ranged from 15.53 to 71.53, 7.36 to 84.96 and 8.71 to 64 %, respectively. The bunch traits, including length and width of bunch significantly correlated with fruit traits such as length and width of berry, weight and size of the fruit. The eleven main factors were explained approximately 79.97% of the total variance. According to cluster analysis, genotypes were divided into three main groups. Genotypes in the first group had the highest flesh weight, skin thickness, TA, pH of juice, Hue and chroma values. The berry length and width, length of peduncle, number of seed, L* and a* had a significant role in separation of the second group. Genotypes in third group had a higher average number of bunchlet and length of bunchlet. The results obtained might be useful for breeding programs and introducing of new grape varieties.
