افزونش انبوه ليموترش ايراني (Citrus latifolia) در شرايط درون شيشه‌اي

(In vitro propagation of Persian lime (Citrus latifolia

مناسب‌ترين راه ممكن براي مبارزه با بيماري جاروك ليموترش، استفاده از پايه‌ها و رقم‌هاي متحمل و سالم است. در اين پژوهش، دستوركار ريزازديادي ليموترش ايراني (پرشين لايم) كه تحمل بالايي نسبت به اين بيماري دارد، در شرايط درون شيشه‌اي بررسي شده است. براي استقرار، جوانه‌هاي انتهايي و جانبي شاخه‌هاي جوان نهال‌هاي سه ساله پس از برش و ضدعفوني سطحي در محيط كشت پايۀ بدون هورمون MS قرار داده شده و پس از 20 تا 30 روز، سرشاخه‌هاي توليدشده براي پرآوري، به محيط‌ هاي كشت MS و DKW و تنظيم‌كنندۀ‌ رشد بنزيل‌آمينوپورين منتقل شدند. براي طويل‌سازي ريزشاخه‌ها براي انتقال به محيط ريشه‌زايي، آزمايش ديگري با استفاده از تنظيم‌كننده‌هاي رشد كاينتين و بنزيل‌آمينوپورين و براي تعيين محيط ريشه‌زايي، دو آزمايش جداگانه، با استفاده از سه غلظت ايندول استيك اسيد (IAA) و نفتالن استيك اسيد (NAA) و سه غلظت ايندول بوتيريك اسيد (IBA)در محيط DKW حاوي 2درصد ساكارز انجام شد. براي سازگاري، آزمايشي با شش تركيب خاك انجام گرفت. نتايج نشان داد، محيط كشت DKW با غلظت 1 ميلي‌گرم در ليتر بنزيل آمينوپورين (BAP) و ساكارز 3درصد، بهترين محيط براي پرآوري، 25/ 0ميلي‌گرم در ليتر بنزيل آمينوپورين (BAP) براي افزايش طول، نفتالن استيك اسيد به ميزان 2 ميلي‌گرم در ليتر در محيط كشت DKW و 2درصد ساكارز بهترين محيط براي ريشه‌زايي بودند. بهترين تركيب خاك، شامل ماسه: پرلايت: پيت: رس سترون‌شده (استريل) با نسبت (1: 1: 3 :3) با ميانگين 88درصد زنده‌ماني بود. پس از دو ماه گياهان به‌كلي سازگار شده و آمادۀ انتقال به باغ بودند.

Application of tolerant and resistant rootstocks and varieties is the best way to overcome Witches’ Broom Disease of Lime (WBDL). The aim of this research was to develop a practical protocol for micropropagtaion of Persian lime (Citrus latifolia) as one of the highly tolerant varieties. For culture establishment, apical and axillary buds of young stems of three-year-old trees were cultured in free hormone MS medium after surface sterilization. The explants were transferred to DKW and MS culture media containing different concentrations of BAP for proliferation after 20-30 days. Another experiment was carried out using Kinetin and BAP for determination of shoot elongation medium. Two separated experiments using three concentrations of IAA and NAA and three concentrations of IBA and NAA in DKW medium and 2% sucrose were used to obtain the best medium for rooting. To acquire the suitable soil mixture for acclimatization, an experiment using six different soil mixtures was done. The results showed that DKW basal culture medium supplemented with Gamborge’s B5 vitamins, 1 mg.L-1 BAP and 3% sucrose was the best medium for proliferation. DKW basal culture medium supplemented with Gamborge’s B5 vitamins and 0.25 mg.L-1 BAP was the best medium for elongation. The best rooting medium was DKW basal culture medium, Gamborge’s B5 vitamins, 2% sucrose and 2 mg. L-1 NAA. The optimum soil mixture with 88% of survival for acclimating in vitro plantlets was sand: perlite: peat: clay (1: 1: 3: 3). The plantlets could transfer to the orchard after 60 days.