ورود اخبار تاريخي به انساب نگاري هاي دوره اسلامي تا پايان سده سوم هجري : مراحل و انگيزه ها

قوم عرب از ديرباز به مقوله نسب به دليل اثبات هويت و تفاخرات قبيلهاي توجه خاصي داشت. با ظهور اسلام و تأكيد آن بر هويت و مساوات همه انسانها، به طور موقت از اين توجه كاسته شد؛ اما بعد از رحلت پيامبر (ص) بنا بر عواملي چون تمركز قدرت، توسعه قلمرو حاكميت و... به تدريج انگيزه هاي جديدي براي توجه به نسب پديد آمد و انساب نگاري يكي از گونه هاي مهم در تاريخ نگاري دوره اسلامي گرديد. در شرايطي كه هدف اصلي اينگونه آثار، ذكر نسب افراد و قبايل عرب بود، اخبار تاريخي به تدريج و متأثر از عوامل مذكور و عواملي ديگر چون ورود عناصر غيرعرب به جهان اسلام و تحولات اجتماعي و سياسي و تبعات ناشي از آنها وارد كتابهاي انساب شد. پيوند بين اخبار تاريخي و انسابنگاريها، بنا بر معيار آثار بر جاي مانده نسبنگاري تا پايان سده سوم هجري و حجم و ميزان ورود اخبار تاريخي به كتابهاي نسب، طي سه مرحله قابل تبيين است: اخبار تاريخي تا پيش از سده سوم هجري كه متمايز از نسب نگاري بود سپس از اواخر سده دوم و از اوايل سده سوم هجري كه به شكل محدودي در آثار مورخاني چون مدائني و زبير بن بكار با نسب نگا ري تلفيق يافت و سرانجام از اواسط سده سوم هجري به بعد كه به طور گسترده وارد انساب نگاريها شد؛ چنان كه ميتوان أنساب الأشراف بلاذري را نمونه بارز مرحله اخير و بر خلاف عنوانش، كتابي در تاريخ دانست نه نسب