تاثير جريان هاي سياسي قفقاز بر مهاجران ايرانيِ مقيم باكو در انقلاب 1905 روسيه

يكي از پديده هاي اجتماعي مهم ايران در اواخر سده نوزدهم و اوايل سده بيستم مهاجرت نيروي كار به جنوب امپراتوري روسيه، به ويژه باكو و مناطق پيراموني آن بود. از سال هاي آغازين سده بيستم موج اعتصاب ها، درگير يهاي قومي و در نهايت انقلاب 1905 روسيه، منطقة قفقاز و باكو را هم درنورديد. اين رويدادها بر زندگي هزاران هزار مهاجر ايراني كه در آن مناطق به شغل هاي مختلف و عمدتا پست، م يپرداختند اثرگذار بود. پژوهش با تكيه بر منابع و اسناد مختلف به بررسي تأثير فعاليت احزاب انقلا بي روسيه و قفقاز و اعتصابات فراگير منطقه بر ايرانيان مقيم باكو مي پردازد. نتيجه بيانگر آن است كه اگرچه ايرانيان در ابتدا از فعاليت هاي صنفي و سياسي كناره م يگرفتند اما ب هتدريج و به فراخور موقعيت خود، تحت تأثير روشنفكران آزاد يخواه، مطبوعات، احزاب سياسي و جريان هاي انقلابي ناحيه باكو قرار گرفتند. برخي از آنها چون حيدر عمواوغلي، اسدالله غفارزاده و ... به احزاب سياسي روسي گرايش يافتند و سرانجام گروهي از ايرانيان نخستين حزب سياسي خود را به نام فرقه اجتماعيون عاميون پ يريزي كردند.