اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر كيفيت زندگي بيماران همودياليزي: يك مطالعه كارآزمايي آموزشي تصادفي شده

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Hemodialysis Patients’ Quality of Life: A Randomized Educational Trial Study

زمينه و هدف: همودياليز به عنوان شايع‌ترين روش درمان جايگزين كليه در بيماران كليوي، منجر به انواع مشكلات فيزيكي و روان‌شناختي مي‌شود و از طرفي مطالعات نشان داده‌اند كه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد، بر كيفيت زندگي و سازگاري بيماران اثر بخش بوده است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسي اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر كيفيت زندگي بيماران همودياليزي انجام شده است. مواد و روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه كارآزمايي آموزشي تصادفي مي‌باشد، كه بر روي 22 بيمار تحت همودياليز بيمارستان كوثر سمنان در سال 1395 انجام شده است. نمونه‌ها ابتدا به روش نمونه‌گيري در دسترس، انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه كنترل و آزمايش قرار گرفتند، سپس گروه آزمايش به مدت هشت هفته متوالي تحت آموزش مبتني بر پذيرش و تعهد قرار گرفت. داده‌ها توسط دو پرسش نامه مشخصات دموگرافيك و كيفيت زندگي بيماران كليوي جمع‌آوري و با آزمون‌ تحليل واريانس دو طرفه با اندازه‌گيري‌هاي مكرر تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: ميانگين و انحراف معيار سن گروه كنترل 13/22±52/27 و گروه آزمايش 14/57±47/90 سال بود ( 0/620=P). اختلاف آماري معني‌داري در هر يك از شاخص‌هاي مشكلات جسمي و عاطفي، سلامت كلي، سلامت روان، سر زندگي، تاثير بيماري كليوي، بار بيماري كليوي، وضعيت كاري و كيفيت تعاملات اجتماعي بين دو گروه كنترل و آزمايش مشاهده شد (0/05>P). نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به‌دست آمده، استفاده از درمان مبتني بر پذيرش و تعهد به عنوان يك مداخله روان‌شناختي مؤثر و مكمل در بيماران همودياليزي به منظور ارتقاء كيفيت زندگي آنها، پيشنهاد مي‌گردد.

Background and Objectives: Hemodialysis as the most common treatment method for kidney replacement in patients with kidney disease, causes various physical and psychological problems and on the other hand, some studies indicated that Acceptance and Commitment Therapy (ACT) has been effective in improving quality of life and adjustment in patients. Therefore, the present study aimed to investigate the effectiveness of ACT on quality of life in patients undergoing hemodialysis. Materials and Methods: The current study was a randomized educational trial which conducted on 22 patients undergoing hemodialysis on Kosar Hospital of Semnan in 2016. First, the samples were selected by convenient sampling and randomly divided into two experimental and control groups. Then, the experimental group received ACT for eight weeks continuously. Data was collected by two questionnaires of demographic features and Kidney Disease Quality of Life (KDQOL), and was analyzed by using two-way repeated measures ANOVA statistical method. Results: The mean and standard deviation of the age of the control group was 52.27 ± 13.22 and the experimental group 47.90 ± 14.57 years (p=0.620). There were significant differences in the subscales of physical and emotional problems, General health, Mental health, Energy, Effects of kidney disease, Burden of kidney disease, Work status, and Quality of social interaction between the two experimental and control groups (p<0.05). Conclusion: According to the obtained results, it’s recommended to use ACT as an effective and complementary psychological intervention in hemodialysis patients to improve their quality of life .