بررسي اثر ضد باكتريايي دهانشويه ستيل پيريدينيوم كلرايد و عصاره‌هاي الكلي گياه بادرنجبويه (.Melissa officinalis L) بر روي استرپتوكوكوس موتانس و استرپتوكوكوس سانگوئيس

A Survey on the Antibacterial Effects of Mouthwash Cetylpyridinium Chloride and Alcoholic Extract of Melissa officinalis L. on Streptococcus mutans and Streptococcus sanguinis

زمينه و هدف: استرپتوكوكوس سانگوئيس و موتانس عامل عفونت‌هاي دنداني مي‌باشند. با توجه به اثر سوء ناشي از مصرف دهانشويه‌هاي شيميايي، هدف از بررسي حاضر تعيين اثرات ضد باكتريايي دهانشويه ستيل پيريدينيوم كلرايد و عصاره‌هاي الكلي گياه بادرنجبويه بر رشد اين باكتري‌ها مي‌باشد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه آزمايشگاهي، برگ‌هاي گياه بادرنجبويه پس از جمع ­آوري، با روش پركولاسيون عصاره گيري شد. روش انتشار در چاهك، تعيين حداقل غلظت مهار كنندگي و كشندگي باكتري براي تعيين اثرات ضد باكتريايي عصاره الكلي گياه و دهانشويه در غلظت­ هاي 250، 125، 62/5، 31/25، 15/62، 7/81، 3/9، 1/95، 0/97 و 0/48 ­ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر به­ كار رفت. تحليل آماري با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون انجام شد. يافته‌ها: بيشترين اثر ضد باكتريايي عصاره‌هاي اتانولي و متانولي بادرنجبويه و دهانشويه بر روي استرپتوكوكوس موتانس و سانگوئيس در غلظت 250 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر بود و كمترين غلظت مهار كنندگي بر استرپتوكوكوس موتانس به ترتيب 3/9، 31/25 و 15/62 و بر استرپتوكوكوس سانگوئيس 31/25، 15/62 و 31/25 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر بودند. حداقل غلظت كشندگي عصاره‌هاي بادرنجبويه و دهانشويه بر استرپتوكوكوس موتانس به ترتيب 125، 62/5 و 31/25 و بر سانگوئيس به ترتيب 62/5، 31/5 و 62/5 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر بودند. بين بالا رفتن ميزان غلظت عصاره و مهار رشد باكتري، همبستگي مثبت و معني‌داري مشاهده شد (0/001>p). نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد از عصاره بادرنجبويه مي‌توان مانند دهانشويه به عنوان يك ماده ضدعفوني كننده دهان و دندان استفاده نمود، هر چند آزمايشات درون تني و اثبات نداشتن اثر سوء بر بدن انسان، جهت توليد اين نوع از دهانشويه‌هاي گياهي لازم است.

Background and Objectives: Streptococcus sanguinis and mutans are dental infections agents. Due to the adverse effects of chemical mouthwashes, the aim of the present study was to determine the antibacterial effects of cetylpyridinium chloride mouthwash and alcoholic extracts of Melissa officinalis plant on the growth of these bacteria. Materials and Methods: In this laboratory study, M. officinalis leaves were collected and extracted using percolation method. Well diffusion method and determination of minimum inhibitory and bactericidal concentrations were used for the antibacterial effects determination of alcoholic extracts of the plant and mouthwash in the concentrations of 250, 125, 62.5, 31.25, 15.62, 7.81, 3.9, 1.95, 0.97 and 0.48 mg/ml. Statistical analysis was performed using Pearson’s correlation coefficient. Results: The most antibacterial effect of ethanolic and methanolic extracts of M. officinalis and mouthwash on S. mutans and sanguinis was in the concentration of 250 mg/ml and the least inhibitory concentrations against S. mutans were 3.9, 31.25 and 15.26 and against S. sanguinis were 31.25, 15.62and 31.25 mg/ml, respectively. The minimum bactericidal concentrations of ethanolic and methanolic extracts of M. officinalis and mouthwash against S. mutans were 125, 62.5 and 31.25 and against S. sanguinis were 62.5, 31.5 and 62.5 mg/ml, respectively. There was a positive significant correlation between increasing concentration of extracts and inhibition of bacterial growth (p <0.001). Conclusion: It seems that M. officinalis extract like mouthwash can be used as an oral and teeth antiseptic. However, in-vivo tests and proves that there is no harmful effects on the human body are essential for the production of this type of herbal mouthwash.