كاربرد استخراج فاز جامد پخشي به كمك حلال كوپل شده با دستگاه جذب اتمي جهت پيش تغليظ و تعيين مقادير اندك يونهاي سرب (II) در نمونه هاي آب آشاميدني شهر بندرعباس

Application of solvent-assisted dispersive solid phase extraction combined with flame atomic absorption spectrophotometer for the preconcentration and determination of trace amounts of lead in drinking water samples of Bandar Abbas City

مدت زمان طولاني است كه نگراني در مورد مسئله آلودگي فلزات سنگين به دليل سميت آنها براي انسانها و حيوانات و عدم تجزيه پذيري آنها وجود دارد. سرب اثرات سمي فراواني بر روي سلامت انسان دارد. بنابراين اندازه گيري آن در محيط زيست از نظر بهداشتي اهميت زيادي دارد. در اين پژوهش، روش استخراج فاز جامد پخشي به كمك حلال (SA-DSPE) كوپل شده با دستگاه اسپكتروفتومتر جذب اتمي، براي پيش تغليظ و تعيين غلظت سرب(II) در نمونه هاي آبي مورد بررسي قرار گرفت. در اين روش مقدار مناسبي از ماده جاذب و حلال پخشي به سرعت توسط سرنگ درون محلول آبي پخش شد كه به موجب آن، محلول ابري شكلي تشكيل گرديد كه حالت ابري نتيجه پخش ذرات ريز جاذب در محلول آبي است. بنابراين محلول ابري سانتريفوژ شد و ذرات ريز در ته لوله مخروطي ته نشين گرديد. سپس فاز ته نشيني در اتانول حل شد و با استفاده از دستگاه اسپكتروفتومتر جذب اتمي مورد آناليز قرار گرفت. فاكتورهاي موثر برروش استخراج مانند اثر pH ، غلظت عامل كمپلكس دهنده، نوع و مقدار ماده جاذب، نوع و حجم حلال پخشي و تاثير نمك مورد مطالعه و بهينه سازي قرار گرفت. تحت شرايط بهينه، منحني كاليبراسيون در محدوده µg/L400-20 خطي وضريب خطي آن 9981/. بود. حد تشخيص µg/L6/12 براي يون سرب (II) بدست آمد. انحراف استاندار نسبي (RSD) براي غلظت 𝜇g/L50 سرب با شش تكرار متوالي 3/5% بدست آمد. در انتها نيز اين روش با موفقيت براي تعيين غلظت سرب در نمونه هاي آب آشاميدني بندرعباس مورد استفاده قرار گرفت. SA-DSPE روشي ساده، سريع، ايمن و ارزان جهت پيش تغليظ و جداسازي فلزات سنگين در نمونه هاي آب مي باشد. اين روش دوستدار محيط زيست و مقاوم در برابر غلظت هاي نمك مي باشد و به راحتي مي تواند جهت جداسازي و سنجش مقادير كم فلزات در نمونه هاي آب آشاميدني به كار گرفته شود

There has long been concern about the issue of contamination by heavy metal because of their toxicity for plant, animal and human beings and their lack of biodegradability. Lead has toxic effects on human health. Thus, determination of this element is often required in environmental samples. In this research, solvent-assisted dispersive solid phase extraction (SA-DSPE) combined with flame atomic absorption spectrometry, was used for determination of trace amounts of lead in drinking water samples. In this approach, the dispersion of the sorbent was achieved by injecting a mixture of solution of the sorbent and disperser solvent into the aqueous sample. Thereby, a cloudy solution formed. The cloudy state resulted from the dispersion of the fine particles of the sorbent in the aqueous sample. The cloudy solution was centrifuged and the enriched lead in the sediment phase dissolved in ethanol and determined by flame atomic absorption spectrophotometer. Some effective parameters for SA-DSPE, such as: pH, concentration of chelating agent, type and amount of sorbent, type and volume of dispersive solvent and salt effect were investigated and optimized. Under the optimized conditions, the detection limit for lead ions was 12.6 µg/L. Calibration curve was made in the range of 20-400 µg/L, obtaining good linearity (R2 = 0.9981). Finally, SA-DSPE was successfully applied for trace determination of lead in drinking water samples. SA-DSPE is environment friendly and strong against high contents of salt. The other benefits of the method are its simplicity, ease of operation, good precision, short extraction time, low cost, and a good enrichment factor.