ارزيابي خدمات جنبي كتابخانه‌هاي وابسته به نهاد كتابخانه‌هاي عمومي شهر تبريز و نقش آن در توسعه فرهنگ مطالعه مخاطبان كودك و نوجوان آن

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارزيابي خدمات جنبي كتابخانه‌هاي وابسته به نهاد كتابخانه‌هاي عمومي شهر تبريز و نقش آن در توسعۀ فرهنگ مطالعه كاربران (كودكان و نوجوانان) انجام شد. روش‌: اين پژوهش كاربردي است و با رويكرد تركيبي انجام شده است. جامعۀ آماري اين پژوهش، بيست كتابخانۀ عمومي در شهر تبريز است كه طبق آمار ادارۀ كل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي شهر تبريز در سال 1395، در اين شهر وجود داشت. به دليل محدود بودن جامعه، همۀ كتابخانه‌هاي عمومي شهر تبريز مطالعه شدند و به دليل مشخص نبودن شمار كاربران (كودكان و نوجوانان) استفاده كننده از خدمات جنبي، نمونه‌گيري از نوع نمونۀ در دسترس بود. در بخش كمي پژوهش، از پرسشنامۀ محقق ساخته استفاده شد كه روايي آن طبق نظر متخصصان و پايايي آن با استفاده از آزمون آلفاي كرونباخ تأييد شد. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد، آموزش قرآن، داستان نويسي، مسابقات كتاب‌خواني و نقاشي، جشن و مراسم مذهبي، مطالعه در تابستان، كانون ادبي، نمايشگاه كتاب، قصه‌گويي و تازه‌هاي كتاب برنامه‌هاي جنبي اجراشده در كتابخانه‌هاي عمومي هستند. نمايش فيلم، موسيقي و گروه‌هاي كتاب‌خواني در هيچكدام از كتابخانه‌ها ارائه‌ ند. بيشترين اطلاع‌رساني خدمات از طريق مدرسه بوده و هدف بيشتر شركت‌كنندگان سرگرمي بود. رضايت از برنامۀ آموزش قرآن بسيار و مسابقات كتاب‌خواني و نقاشي درحدمتوسط است. بحث و نتيجه‌گيري: طبق يافته‌هاي به دست آمده از ديدگاه كاربران (كودكان و نوجوانان)، خدمات جنبي كتابخانه‌هاي عمومي با ميانگين 3/51درصد تقريباً بالاتر ازحدمتوسط است كه درحدخوب قرار گرفته و در توسعۀ لايۀ قواعد مؤثر است. به‌همين‌ترتيب، خدمات جنبي كتابخانه‌هاي عمومي با ميانگين 3/44 درصد درحد متوسط قرار گرفته كه موجب بهبود لايۀ جلوه‌ها مي‌شود. خدمات جنبي كتابخانه‌هاي عمومي نيز با ميانگين 3/58 درصد بالاتر ازحدمتوسط يعني درحدخوب قرار دارد و در جهت دادن باورهاي كاربران (كودكان و نوجوانان) از مطالعه و عناصر مرتبط با آن و نشاندادن ارزش‌هاي مطالعه مؤثرند. به طوركلي، از يافته‌هاي به دست آمده مي‌توان نتيجه گرفت كه خدمات جنبي كتابخانه‌هاي عمومي شهر تبريز در توسعۀ فرهنگ مطالعه كاربران (كودكان و نوجوانان) درحدمتوسط اجرا شده است. اين كتابخانه‌ها مي‌توانند با وضع قواعد و راهكارهاي بهتر به بهبود فرهنگ مطالعه كمك كنند.