شيوه‌هاي عضوگيري نهضت آزادي (1357-1342)

The Modes of Recruitments of Nehzat Azadi Iran from 1962 to 1979

سؤال اصلي اين تحقيق چگونگي و شيوه‌هاي عضوگيري نهضت آزادي است. روش اين پژوهش تاريخي است كه از انواع روش‌هاي تحقيق كيفي است و ابزار اصلي مورد استفاده، بهره‌گيري از مصاحبه‌هاي عميق است. همچنين به‌عنوان مكمل از روش تحليل اسنادي نيز استفاده شده است. براي اين تحقيق از قبل نظريه‌اي درنظر گرفته نشد و تلاش شد كه ابتدا براساس مطالعه اسنادِ گروه‌ها و سازمان‌هاي انقلابي، مدلي تهيه شود و سپس براساس يافته‌هاي تجربي به‌دست‌آمده از مصاحبه‌هاي عملي، مدل اوليه براساس استقراء، كامل شود. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه سران اين گروه، از طبقه متوسط جديد محسوب مي‌شدند، لكن غالب عضوگيري‌ها از دانشجويانِ طبقات متوسط و متوسط به پايين بوده و در سطح غيردانشجويي توانستند بازاريانِ روشنفكر را جذب كنند. در جذب كارگران، ناموفق بودند و توفيق چنداني در عضوگيري از زنان نداشتند. در عضوگيري‌ها، تأثير بالاي كاريزمايِ رهبران و منتسبان به گروه، به‌وضوح مشاهده مي‌شود. بستر‌هاي عمده عضوگيري، انجمن‌هاي اسلامي و مسجد هدايت بود.

The main question of this article is the modes of recruitment of the Nehzat Azadi Iran. The method of this research is historical and of the kind of qualitative research and interview is the main data collection tool. Analysis method (including the analysis of the books, articles, documents and etc.) as a complimentary method, is used also. Findings of the research disclose that leaders had belonged to new middle class but most of the members came from middle and lower middle class. Social status of the group due to leadrers’ charisma has been the main factor of recruitment. Anjoman-e Eslami & Hedaayat Mosque was the main channel for people to join Nehzat Azadi.