چرايي نياز به سواد اطلاعاتي از منظر دانشجويان روان‌شناسي

مقدمه: مقالۀ حاضر چرايي نياز به سواد اطلاعاتي را از ديدگاه دانشجويان مقطع كارشناسي رشتۀ روان‌شناسي دانشگاه سمنان بررسي مي‌كند. روش‌شناسي: پژوهش حاضر، پژوهشي كاربردي است كه با كمك روش گراندد تئوري ديدگاه دانشجويان مقطع كارشناسي روان‌شناسي دانشگاه سمنان را بررسي مي‌كند. جامعۀ پژوهش تمام دانشجويان مقطع كارشناسي روان‌شناسي مشغول به تحصيل در زمان انجام پژوهش (1394-1395) را دربر مي‌گيرد. ازاين‌رو، از روش سرشماري استفاده شد. فرايند گردآوري داده‌ها تا اشباع داده‌ها ادامه يافت. به‌دليل ماهيت كيفي و اكتشافي پژوهش، گردآوري و تحليل داده‌ها به‌صورت همزمان انجام شد و هجده مصاحبه نهايتاً با جامعۀ پژوهش صورت گرفت. گردآوري داده‌هاي مورد نياز با كمك مصاحبۀ نيمه‌ساختاريافته‌ انجام گرفت. تحليل داده‌ها نيز به كمك نرم افزار مكس كيودا (MaxQDA) نسخه 10 انجام شد. يافته‌ها: تعداد 74 كد باز استخراج شد. يازده مقولۀ اصلي در قالب يافته‌هاي پژوهش حاضر شكل گرفت كه نشان‌دهندۀ ديدگاه دانشجويان روان‌شناسي دانشگاه سمنان به‌عنوان دلايل نياز به سواد اطلاعاتي ذكر شده بود. از نمونه‌هاي آن مي‌توان به اين مقوله‌ها اشاره كرد: 1. آشنانبودن با پايگاه‌هاي اطلاعاتي تخصصي و عمومي و پوشش محتوايي آنها؛ 2. لزوم آشنايي با كتابخانه و منابع كتابخانه‌اي و جست‌وجو در كتابخانه؛ 3. لزوم آشنايي با اينترنت و ابزارهاي جست‌وجوي اينترنتي؛ 4. لزوم توجه‌به اعتباريابي اطلاعات و منابع اطلاعاتي؛ 5. مديريت استنادها و لزوم آشنايي با منبع‌نويسي؛ 6. نياز به مهارت‌هاي مديريت اطلاعات؛ 7. مديريت اطلاع‌يابي و مهارت زبان انگليسي؛ 8. نياز به آشنايي با شبكه‌هاي اجتماعي‌تخصصي و عمومي و نيز نياز به آشنايي با منابع و خدمات موجود در بافت پژوهش. نتيجه‌گيري: در پژوهش حاضر، مفاهيم و مقوله‌هاي استخراج‌شده همچون آشنانبودن با محتواي پايگاه‌هاي اطلاعاتي فارسي و انگليسي‌زبان در حوزۀ روان‌شناسي و نياز به آشنايي با نشريه‌هاي علمي اين رشته براي دانشجويان روان‌شناسي از ضرورت توجه‌به اين مباحث در آموزش سواد اطلاعاتي به دانشجويان مذكور حكايت دارد. مدرسان سواد اطلاعاتي بايد به برنامۀ آشنايي با كتابخانه و بخش‌هاي مختلف آن توجه كنند. همچنين در كنار موضوع آشنايي با كتابخانه، توجه به ابزارهاي جست‌وجوي اينترنتي و نياز به آشنايي با مفاهيم شبكه نيز براي دانشجوي روان‌شناسي از اهميت برخوردار است. همچنين لازم است، آنها به توجه و تدريس نرم‌افزارهاي مديريت استناد و نيز لزوم توجه‌به شيوه‌هاي اعتباريابي منابع در برنامه‌هاي سواد اطلاعاتي دانشجويان روان‌شناسي عنايت داشته باشند. حضور شبكه‌هاي اجتماعي، نياز به آشنايي با انواع شبكه‌هاي اجتماعيِ تخصصي و عمومي را براي دانشجويان روان‌شناسي به‌وجود آورده است. مفاهيم و مقوله‌هاي پژوهش حاضر مي‌تواند براي برنامه‌ريزان كارگاه‌هاي آموزش سواد اطلاعاتي براي دانشجويان روان‌شناسي در دانشگاه سمنان قابل استفاده باشد.