تبيين اختلاف آراءِ علامه نائيني و امام خميني(ره) در مقولۀ ولايت فقيه در نظريۀ تفسيريِ اِريك هِرش

EXPLANATION OF DIFFERENCES BETWEEN OPINIONS OF ALLAMA NAEENI and IMAM KHOMEINI ON VILAYAT-E FAQIH DOCTRINE BASED UPON INTERPRETIVE THEORY OF ERIC HIRSCH

اختلاف در آراء فقيهان در باب «ولايت فقيه و حدود آن» از عمده ترين مناقشات فقهي در سده ي اخير بوده است. در اين ميان به نظر مي رسد رويكردها و نظريات تفسيري كلاسيك در غرب ظرفيت بديعي براي توضيح و تبيين علل شكل گيري اين اختلافات از نظرگاهي نو به اين آراء دارند. اين نوشتار در پي آن است كه اختلاف آراءِ مرحوم نائيني و امام خميني (ره) در مقوله ي ولايت فقيه را با بهره گيري از دستاوردهاي نظريه ي «تفسير بازشناسانۀ» اِريك هِرش، متفكر متأخّر هرمنوتيك كلاسيك، به كنكاش بگذارد. پژوهش حاضر با عيان سازي مفروضات دو فقيه و بررسي دلالت روايات مشهور وارده در ولايت فقيه از نگاه آنان به روش تحليل محتواي كيفي متون ايشان، در نهايت علت اصلي اختلاف آراء را تفاوت در تلقّي آن دو از «ژانر دروني» روايات محلّ رجوع و تفاوت در «افق معنايي» مورد انتظار دو مفسر از متن روايات، به عنوان دو مفهوم كليدي در نظريۀ هرِش، قلمداد مي كند.

The difference in the views of scholars on "Vilayat-e Faqih and its boundaries" has been of the main legal disputes in recent century. It seems that the classic interpretation theories and approaches of the West have recognizable capacities to explain the causes of the formation of the differences from a new perspective. This article seeks to explore the different views of Naeeni and late Imam Khomeini, the Supreme Leader, in the field of Vilayat-e Faqih with the help of the achievements of the theory of "interpretation" expressed by Eric Hirsch, later thinker of classic hermeneutics. The present study, unveiling explicit assumptions of the two jurists using qualitative content analysis of the texts and narrations stated in Vilayat-e Faqih doctrine found that the main reason of their differences has been laid on their different perception from "semantic horizon" as a key concept in the theory of Hirsch.