اثربخشي ذهن آگاهي مبتني بر كاهش استرس بر كيفيت خواب ، افكار مزاحم و حساسيت اضطرابي بيماران واجد تشخيص اختلال استرس پس از سانحۀ ناشي از جنگ

The impact of mindfulness training on stress reduction, quality sleeping, disturbing thoughts and anxiety sensitivity among patients with post-traumatic stress disorder from war

مقدمه: هدف از انجام اين پژوهش، بررسي اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر كيفيت خواب. افكار مزاحم و حساسيت اضطرابي جانبازان واجد تشخيص اختلال استرس پس از سانحۀ شهر اصفهان بود. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌هاي شبه‌آزمايشي به‌صورت پيش‌آزمون ـ پس‌آزمون ـ پيگيري همراه با گروه كنترل بود. جامعۀ آماري آن را كليه بيماران واجد تشخيص اختلال استرس پس از سانحه ناشي از جنگ استان اصفهان مراجعه‌كننده تشكيل مي‌دادند. تعداد 36 نفر جانباز واجد تشخيص اختلال استرس پس از سانحه بيمارستان روان‌پزشكي شهيد رجايي شهرستان نجف‌آباد كه داوطلب شركت در اين پژوهش بودند، انتخاب و در دو گروه آزمايش (18نفر) و كنترل (18نفر) قرار گرفتند. آموزش ذهن‌آگاهي طي 8 جلسۀ هفتگي 90 دقيقه‌اي براي گروه آزمايش اجرا شد ولي گروه كنترل در طول اين مدت مداخله‌اي دريافت نكرد. به‌منظور جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه‌هاي كيفيت خواب پترزبورگ (بويس، 1989)، كنترل افكار (ولز و ديويس، 1994) و حساسيت اضطرابي (ريس و پترسون، 1985) استفاده شد. داده‌هاي جمع‌آوري‌شده با تحليل كواريانس چندمتغيري تحليل آماري شد. نتايج: يافته‌ها نشان داد كه آموزش ذهن‌آگاهي بر افزايش كيفيت خواب، كنترل افكار مزاحم و كاهش حساسيت اضطرابي شركت‌كنندگان گوه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل در مراحل پس‌آزمون و پيگيري تأثير معناداري داشته است (P<0/05). بحث: اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر كيفيت خواب، افكار مزاحم و حساسيت اضطرابي جانبازان با اختلال استرس پس از سانحه حمايت مي‌كند، البته اين نتايج به تكرار در دوره‌هاي پيگيري طولاني‌تر احتياج دارد.

Introduction: The aim of the present research was to investigate the effect of mindfulness training on quality sleeping, disturbing thoughts and anxiety sensitivity among patients with post-traumatic stress disorder from war in Isfahan, Iran. Method: This is a quasi-experimental research work with a pretest-posttest, follow-up and control group design. The population consisted of all the patients with post-traumatic stress disorder from war in Isfahan Province who had referred to health centers. A sample of 38 patients was selected on a voluntary basis from among those who had referred to Shahid Raja’i Psychiatry Hospital in Najaf-Abad, Iran. The sample was divided into two groups of 18 subjects. The experimental group received eight 90-minute sessions of mindfulness training, but the control group received no intervention. The required data were collected using the Pittsburgh Sleep Quality Index (1989), the Thought Control Questionnaire (Wells and Davies, 1994) and the Anxiety Sensitivity Questionnaire (Reiss and Peterson, 1985). The collected data were analyzed using multivariate covariance (MANCOVA). Results: The results revealed that mindfulness training significantly (p<0.05) increased quality of sleeping, controlled disturbing thoughts and decreased anxiety sensitivity of the experimental group in post-test and follow-up phases. Discussion: The obtained results support the effectiveness of mindfulness training on the quality of sleeping, disturbing thoughts and anxiety sensitivity among veterans with post-traumatic stress disorder. Of course, the results of the present study need to be tested in longer follow-up periods.