اثر بخشي تصويرسازي ذهني و تجسم هدايت‌شده بر كاهش علايم افسردگي و افزايش اميدواري در بيماران دياليزي

Effectiveness of Guided Visualization and Mental Imagery in Decreasing the Symptoms of Depression and Increasing Hopefulness among Hemodialysis Patients

افسردگي، شايع‌ترين اختلال رواني بين بيماران دياليزي است و مي‌تواند شرايط بيماري و سلامت فرد را به مخاطره بياندازد. هدف پژوهش حاضر، كاهش ميزان افسردگي و افزايش اميدواري بيماران دياليزي، با بكارگيري تكنيك تصويرسازي ذهني و تجسم هدايت ‌شده بود. بدين منظور طي يك پژوهش نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه، 40 بيمار دياليزي به شيوه ي در دسترس انتخاب و به گونه ي تصادفي در دو گروه 20 نفري آزمايش و كنترل كاربندي شدند. گروهها، در ابتدا از نظر افسردگي و ميزان اميدواري مورد آزمون قرار گرفتند. سپس گروه آزمايش، به مدت 4 هفته و هر هفته 3 جلسه و هر جلسه، 50 دقيقه، آموزش روش‌هاي تصويرسازي ذهني و تجسم هدايت شده را فرا گرفت ولي گروه كنترل مداخله اي دريافت نكرد. هر دو گروه، مجددا از نظر افسردگي و ميزان اميدواري مورد آزمون قرار گرفتند. نتايج تحليل كوواريانس نشان داد كه بين دو گروه كنترل و آزمايش در نمرات پس‌آزمون افسردگي و اميدواري تفاوت معناداري وجود دارد و روش‌ تصويرسازي ذهني و تجسم هدايت شده در كاهش افسردگي و افزايش اميدواري بيماران دياليزي موثر است. به نظر مي رسد افراد طي تصويرسازي و تجسم هدايت شده، كنترل و اداره ي تصويرهاي ذهني خود را در دست گرفته و اجازه ي ورود تصورات منفي را به ذهن خود نمي دهند و همين عامل، باعث كاهش افسردگي و افزايش اميد به زندگي در آنها مي شود.

Depression is the most prevalent disease among hemodialysis patients which can endanger the individual’s health and aggravate the illness. The research purpose is to determine the effectiveness of guided visualization and mental imagery in decreasing the symptoms of depression and increasing hopefulness among hemodialysis patients. Therefore, the research employed a semi-experimental method with pretest, posttest and control group. A sample of hemodialysis patients was randomly selected and assigned to the experimental and control group. All the individuals were tested with regard to hopefulness and depression prior to and subsequent to the intervention. The experimental group received 12, fifty-minute sessions of guided visualization and mental imagery; however, the control group didn’t receive any treatment. Covariance analysis indicated that there is significant between-group difference with regard to depression and hopefulness. That is to say that guided visualization and mental imagery are effective in decreasing the depression and increasing the hopefulness among the hemodialysis patients. It can be concluded that guided visualization and mental imagery lead individuals to take control of their mental negative images which results in decreasing the depression and increasing the hopefulness.