نقش ميانجي تعارض معلم - شاگرد در رابطه بين مسوليت پذيري و فرسودگي تحصيلي

The mediating role of teacher-student conflict in relationship between responsibility

دانش‌آموزان در فرايند يادگيري، به دليل استرس، فشار درسي و يا ديگر عوامل رواني، حالتي از خستگي عاطفي، تمايل به زوال شخصيت و احساس موفقيت شخصي پايين را بروز مي‌دهند. پژوهش حاضر با هدف بررسي ارتباط علّي فرسودگي تحصيلي و مسئوليت‌پذيري تحصيلي با نقش ميانجي‌گري تعارض معلم- شاگرد در دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر تهران انجام شد. روش پژوهش از نوع همبستگي و داده­ها از طريق مدل‌سازي معادلات ساختاري تحليل شد. جامعه آماري شامل دانش‌آموزان سال دوم مقطع متوسطه شهر تهران بود كه از ميان آنان 400 نفر به صورت نمونه گيري چند مرحله اي انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه فرسودگي تحصيلي، پرسشنامه مسئوليت‌پذيري دانش‌آموزان و پرسشنامه تعارض معلم- شاگرد بود. نتايج پژوهش نشان دادمدل پژوهش برازندگي قابل قبولي با داده‌ها دارد. تأثير مستقيم مسئوليت‌پذيري تحصيلي و تعارض معلم- شاگرد بر فرسودگي تحصيلي در سطح 0/01 معنادار بود و تأثير غير مستقيم مسئوليت‌پذيري تحصيلي با ميانجي‌گري تعارض معلم- شاگرد بر آن در سطح 0/05 معنادار بود.اين مدل مي‌تواند رابطه بين مسولييت پذيري و فرسودگي تحصيلي را با ميانجي­گري تعارض معلم- دانش آموز را به خوبي پيش‌بيني كند و به منظور پيشگيري مورد استفاده قرار گيرد.

Students in the learning process, due to stress, curriculum press or other psychological factors, show a state of emotional exhaustion, depersonalization and sense of low personal achievement. This research was aimed to investigating the casual relationshipbetween academic burnout and academic responsibility and mediating role of teacher-student conflict in students. The current research was conducted by correlation method and analyzed by structural equations modeling. Statistical population was involved the high school students in Tehran that 400 people of those was selected through multistage sampling. The instruments were academic burnout questionnaire (Bresó, Salanova, & Schaufeli, 2007), responsibility of students questionnaire (Ne’mati, 2008) and teacher-student conflict questionnaire (Lopez, & et al, 2006). This model fit to data. The direct effect of academic responsibility and teacher-student conflict on academic burnout are significant at 0.01 level. Indirect effect of academic responsibility on academic burnout with mediating teacher-student conflict is significant at 0.05 level and This model can predict the effective factorson academic burnout and can be used for preventing of academic burnout.