طراحي و آزمودن الگويي از برخي پيامدهاي فشارزاهاي چالشي و فشارزاهاي بازدارنده در كاركنان گروه ملي صنعتي فولاد ايران

Designing and Testing a Model of Some Outcomes of Challenge Stressors and Hindrance Stressors in Employees of Iran National Steel Industrial Group

هدف پژوهش حاضر طراحي و آزمودن الگويي از برخي پيامدهاي فشارزاهاي چالشي و فشارزاهاي بازدارنده در كاركنان گروه ملي صنعتي فولاد ايران در شهر اهواز است. متغيرهاي پيامد عبارت هستند از قصد ترك شغل، سلامت روان، رفتارهاي مدني سازماني، عملكرد تكليفي، عزت­نفس سازمان­محور و اضطراب. شركت‌كنندگان شامل 257 نفر از كاركنان گروه ملي صنعتي فولاد ايران بود كه به­روش تصادفي طبقه­اي انتخاب شدند كه 91.8% مرد و ميانگين سني آن­ها نيز 32 سال بود. براي سنجش متغيرهاي مورد مطالعه از پرسشنامه­هاي فشار رواني چالشي/ بازدارنده (لي­پاين، لي­پاين و جكسون، 2004)، افسردگي اضطراب فشار رواني (لوي­باند و لوي­باند، 1995)، قصد ترك شغل (كامن، فيچمن، جنكينز و كلش، 1979)، فرم كوتاه زمينه­يابي سلامت (وير، كوزينسكي و كلر، 1996)، عملكرد شغلي (ويليامز و اندرسون، 1991) و عزت­نفس سازمان­محور (پيرس و گاردنر، 1989) استفاده شد. ارزيابي الگوي پيشنهادي از طريق الگويابي معادلات ساختاري (SEM) و با استفاده از نرم­افزار AMOS ويراست 21 انجام گرفت. روابط واسطه ­اي در الگوي پيشنهادي با استفاده از روش بوت استراپ آزموده شدند. يافته ­ها نشان دادند كه الگوي پيشنهادي از برازش خوبي با داده­ها برخوردار است. برازش بهتر از طريق همبسته كردن خطاهاي دو مسير حاصل شد. نتايج نشان داد فشارزاهاي چالشي اثر مثبت معني­دار و فشارزاهاي بازدارنده اثر منفي معني­داري بر رفتارهاي مدني سازماني، عملكرد تكليفي و عزت­نفس سازمان­محور دارند. هم­چنين اثر مثبت فشارزاهاي بازدارنده بر قصد ترك شغل و اضطراب و اثر منفي اين فشارزاها بر سلامت روان بودند. و نشان داده شد كه اضطراب بر قصد ترك شغل اثر مثبت مستقيم و بر سلامت روان، رفتارهاي مدني سازماني، عملكرد تكليفي و عزت­ نفس سازمان­ محور اثر منفي مستقيم دارد. نتايج مربوط به روابط غيرمستقيم نيز اثر فشازاهاي بازدارنده را بر سلامت روان، رفتارهاي مدني سازماني، عملكرد تكليفي و عزت­نفس سازمان­ محور از طريق اضطراب مورد تأييد قرار دادند.

The purpose of this research was to design and to test a model of some outcomes of challenge stressors and hindrance stressors. Outcome variables include turnover intention, psychological health, organizational citizenship behaviors, task performance and organization-based self-esteem. The participants consisted of 257 employees of INSIG who were selected by stratified random sampling method. Of these employees, 91.8% were male and average age was 32 years. The instruments which used in this study were challenge/hindrance stress scale (LePine, LePine, & Jackson, 2004), depression anxiety stress scales (Lovibond & Lovibond, 1995), turnover intention scale (Camman, Fichman, Jenkins, & Klesh, 1979), short form of health survey (Ware, Kosinski, & Keller, 1996), job performance scale (Williams & Anderson, 1991) and organizational-based selfesteem scale (Pierce, Gardner, & Dunham, 1989). Fitness of the proposed model was examined through structural equation modeling (SEM), using AMOS-21 software package. The indirect effects were tested using the bootstrap procedure. Findings indicated that the proposed model fit the data properly. Better fit and more meaningful results obtained by omitting 3 nonsignificant paths and using AMOS modification indices. The results confirmed 14 research direct hypotheses and 4 indirect hypotheses. The results also showed that challenge stressors have positive significant effect and hindrance stressors have negative significant effect on organizational citizenship behaviors, task performance and organization-based self-esteem. Positive significant effect of hindrance stressors on turnover intention and anxiety and negative significant effect of these stressors on psychological health also confirmed. In addition, findings showed that anxiety has positive significant effect on turnover intention and negative significant effect on psychological health, organizational citizenship behaviors, task performance and organization-based self-esteem. The results of indirect effects showed that hindrance stressors have indirect effect on psychological health, organizational citizenship behaviors, task performance and organization-based self-esteem through anxiety.