شناسايي و تعيين عوامل اصلي در ميزان اثرات زيست‌محيطي محصول سبز با استفاده از رويكرد مدل‌سازي ساختاري تفسيري (مطالعه موردي: صنعت لوازم بهداشتي استان قزوين)

Identify and determine the key factors in the amount environmental impact of the green product using interpretative structural modeling approach (Case study: Industry of Sanitary Accessories of Qazvin)

زمينه و هدف: امروزه مديران صنايع توليدي براي اين‌كه بتوانند ميزان اثرات زيست­محيطي محصولات خود را بهتر كنترل نمايند تا محصول سبز را با صرف زمان و هزينه كم­تر توليد كنند، نياز به شناسايي عوامل مؤثر و اصلي مراحل چرخه عمر محصول سبز دارند. به همين منظور، هدف اول اين تحقيق اين است كه ابتدا عوامل مؤثر در ارزيابي اثرات زيست‌محيطي محصولات بهداشتي در استان قزوين شناسايي شوند. در ادامه با استفاده از مدل­سازي ساختاري تفسيري (ISM) آن عوامل مؤثر اولويت‌بندي گردند. روش بررسي: اين روش، روشي كيفي است كه هدف آن شناسايي و اولويت‌بندي عوامل اصلي اثرات زيست‌محيطي محصول است. يافته‌ها: نتايج حاصل از سطح ­بندي و بررسي عوامل مؤثر بر اثرات زيست­محيطي ناشي از توليد محصول سبز نشان داد كه معيار شستشو يك معيار خودمختار است كه وابستگي و قدرت نفوذ ناچيزي دارد. چهار معيار مربوط به مرحله ساخت و توليد محصول در گروه معيارهاي وابسته قرار گرفتند كه قدرت نفوذ ضعيف، اما وابستگي قوي با سيستم دارند. هم­چنين، نتايج نشان داد كه در ارزيابي اثرات زيست‌محيطي محصول سبز هيچ معياري در گروه معيارهاي پيوندي قرار نگرفت. افزون بر اين، نتايج نشان داد كه معيار مواد شيميايي، صابون، بازيافت مواد سمي، دفع مواد غيرسمي و هم­چنين معيار بسته‌بندي جزو معيارهاي اصلي به شمار مي­روند. بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به‌دست‌آمده توصيه مي‌شود كه مديران صنايع توليدي محصولات بهداشتي استان قزوين به‌منظور كاهش اثرات زيست­ محيطي محصولات، پنج معيار اصلي فوق را مدنظر قرار دهند و با دقت و مطالعه بيش­تر در انتخاب مواد اوليه و نيز بازيافت و دفع مواد زايد و هم چنين نوع مواد و شكل بسته‌بندي از ورود محصولات بهداشتي ناسازگار با محيط ­زيست به بازار جلوگيري نمايند.

Background and Objective: Nowadays production industries managers need to identify the key factors of green product life cycle stages until they can better assess the environmental impact of its products and produce the green product with less time and expense. Therefore, the first objective of this study is the first to assess the effects of environmental factors on health products be identified in Qazvin province. Then, use the interpretive structural modeling (ISM) which were ranked. Method: The ISM method is a qualitative method that aims to identify and prioritize environmental impact of the product. Findings: The results of ranking and to investigate effective factors on the environmental effects resulting from production of green products showed that rinse is an autonomic criterion that has negligible penetrating power. Four criteria related to the construction and productions of the product are in the affiliated groups that have weak penetrating power, but the strong dependence to system. Also, the results showed that in assessment of green product environmental impact any criterion is not in connective criteria groups. In addition, the results showed that the criterion of chemicals, soap, recycling toxic substances, disposal of nontoxic substances and packaging are considered as the key criteria. Discussion and Conclusions: according to the results it is recommended that production industries managers health products of Qazvin consider above five key criteria to reduce the environmental effects of products and with further carefully and study in selection of raw materials and recycling and disposal of waste material and also type and shape of packaging prevents from entering compatible health products with environment to the market.