بررسي مقايسه اي درك روابط واژگاني در گفتمان روايي بين دانش‌آموزان عادي و سندرم داون آموزش‌پذير فارسي‌زبان

A Comparative Study of Discourse Comprehension of Lexical Relations between Normal and Educable Down syndrome Persian-Speaking Students

سندرم داون اختلال ژنتيكي است كه به علت ظهور يك نسخه اضافي از كروموزوم شماره 21 در سلول‌هاي فرد مبتلا به‌وجودمي‌آيد. اين افراد در طول زندگي اجتماعي خود با محدوديت‌هاي بسياري همچون اختلال در توليد و درك گفتمان روبرو مي‌شوند. هدف پژوهش حاضر بررسي مقايسه‌اي ابزار روابط واژگاني، به‌عنوان يكي از ابزارهاي انسجام، شامل شمول معنايي، مجاز جز و كل و باهم-آيي در درك گفتمان روايي دانش‌آموزان عادي و دانش‌آموزان سندرم داون آموزش‌پذير فارسي‌زبان براساس ديدگاه دولي و لوينسون (2000) بود. بدين‌منظور، 20 دانش‌آموز عادي (10دختر و 10 پسر) و 20 دانش‌آموز سندرم داون آموزش‌پذير (10 دختر و 10 پسر) به‌صورت هدفمند و با روش نمونه‌گيري آسان يا در دسترس از مدارس عادي و مدارس كودكان استثنايي شهر كرمان در مهر ماه سال 1395 انتخاب شدند. از آنها خواسته شد تا در رابطه با موضوع "رفتن به پارك" صحبت كنند. سپس گفتمان آن‌ها توسط يكي از پژوهشگران ضبط و ثبت شد و داده‌هاي حاصل از آن با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد توصيف و تحليل قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان داد كه تنها در درك باهم‌آيي ميان آزمودني‌ها تفاوت معناداري وجود داشت اما اين تفاوت در درك كلي انواع روابط واژگاني معنادار نبود.

Down syndrome (DS) disease is a genetic disorder which is caused by an additional copy of chromosome 21 in patient’s cell. These individuals face with different limitations in their social life such as disorders in discourse production and comprehension. The purpose of the present study was to provide a comparative investigation of comprehension of lexical relations device as one of cohesion devices, including hyponymy, part- whole and collocation, according to Dooley and Levinsohn (2000) between normal and educable DS Persian-speaking students’ narrative discourse. To this end, 20 normal and 20 DS boys and girls were purposefully selected using convenience sampling from ordinary and exceptional schools of Kerman city in Mehr 1395. The subjects were asked to talk about the topic of “Going to the park”. Then their speech was recorded by one of the researchers. The gathered data was analyzed by SPSS software. The research results showed that only in the comprehension of collocation there was a significantly meaningful difference between the two groups of subjects but this difference was not significantly meaningful in analyzing the lexical relations as a whole.