طراحي يك شبكه زنجيره تأمين با در نظر گرفتن عوامل زيست محيطي در شرايط عدم قطعيت و حل آن با الگوريتم تكاملي ديفرانسيلي چند هدفه(MODE)

Design of a supply chain network considering environmental factors under uncertainty and solving the model by multi- objective differential evolutionary algorithm (MODE)

زمينه و هدف: در دنياي امروز گسترش و طراحي زنجيره‌هاي تأمين با رويكرد بهينه سازي اقتصادي و زيست محيطي مورد توجه مديران سياست گذاران صنايع و محققان قرار گرفته است. به عبارتي ديگر با افزايش حجم گازهاي گلخانه ­اي و آلاينده­ ها، مديران سازمان­ ها و محققان در پي طراحي و راه اندازي شبكه­ هايي بر آمدند كه علاوه بر بهينه ­سازي اقتصادي تمركز ويژه ­اي بر عوامل زيست­ محيطي و كاهش آلاينده­ ها در تمامي بخش‌ها داشته باشد. روش بررسي: در اين تحقيق يك مدل رياضي دو هدفه فازي براي طراحي يك سيستم زنجيره تأمين، تحت شرايط عدم قطعيت با رويكرد فازي ارايه شده است. هم­چنين تصميم گيري در مورد انتخاب فن آوري هاي مناسب در قسمت­ هاي توليد و تعمير، به­ گونه ­اي است كه بتواند يك توازن مناسب بين هزينه‌ها و انتشار گازهاي آلاينده به وجود آورد. در اين مدل، هدف، تشخيص بهينه تكنولوژي توليد، تعمير و ميزان خريداري آن‌ها، مكان يابي تسهيلات، تخصيص بهينه توليد محصولات به ماشين‌ها است، تا تعادل مناسبي بين هزينه و ميزان انتشار گازهاي آلاينده برقرار شود. مدل فازي با استفاده از روش خيمنز به مدل قطعي كمكي تبديل شده و براي حل مسأله، از روش‌هاي اپسيلون محدوديت در اندازه هاي كوچك و الگوريتم تكاملي ديفرانسيلي چند هدفه براي اندازه­ هاي بزرگ استفاده شده است. يافته ها: در نظر گرفتن عوامل زيست محيطي در كنار عوامل اقتصادي در اين مدل، نشان مي­ دهد با اين كار نه تنها سود اقتصادي حاصل از بازيافت و تعمير كالاها عايد صنايع مي ­شود، بلكه آلودگي محيط زيست از طريق كاهش مقدار زباله­ هاي صنعتي و استفاده مجدد از آن­ها كاهش مي ­يابد. بحث و نتيجه گيري: نتايج حاصل از حل مدل ارايه شده، با استفاده از نرم افزار GAMS و الگوريتم تكاملي ديفرانسيلي چند هدفه، نشان دهنده كاركرد بهينه و مطلوب مدل پيشنهادي در تمامي ابعاد است. به منظور اطمينان از كاركرد صحيح مدل ارايه شده و روش حل به كار گرفته شده، نتايج با مدل پايه مقايسه شد و نتايج نشان­ دهنده كاركرد مطلوب مدل ارايه شده بود.

Background and Objective: Today, design of a supply chain network which balances economic and environmental issues is attractive not only for researchers and practitioners, but also for managers and industrial decision makers. Method: This study introduces a bi-objective supply chain network which uses a fuzzy approach in order to include uncertainty in parameters of the model and apply it to a real case. Moreover, this model takes environmental and economic issues into account simultaneously. This consideration occurs in production and recovery technologies. Furthermore, the aim of the represented model is to choose the optimal production technology at all centers, the optimal production planning, facilities and location and the optimal number of those technologies which must be purchased. The fuzzy model is converted to an auxiliary crisp model by Jimenez approach and then solved with є-constraint. For the large sized problems, the Multi Objective Differential Evolutionary algorithm (MODE) is applied. Findings: It was shown that the cost objective functions and CO2 emission objective function are in conflict with each other, implying that any increase in one of them leads to decrease of another one and vice versa. Totally, it can be concluded that the -constraint method and the MODE method are appropriate and qualified methods for solving the auxiliary crisp model of supply chain network design problems.