كاربرد روش سيمپلكس و مفهوم جبران در ارزيابي اثرات توسعه مشاركتي (مطالعه موردي: گزينه‌هاي كارخانجات كمپوست و دفن زباله استان گلستان)

(Application of Simplex method and Mitigation Concept in Participatory Environmental Impact Assessment (Case study: Compost Plants and Landfill Alternatives in Golestan Province

زمينه و هدف: انجام مطالعات ارزيابي اثرات محيط‌ زيستي، از جمله روش‌هاي مطلوب در جهت دستيابي به اهداف توسعه پايدار است. در واقع اگر تصميم به اجازه دادن به اجراي توسعه باشد، فرايند ارزيابي براي تعيين محدوديت‌ها و روش‌هاي جبران و جلوگيري از اثرات منفي و به حداقل رساندن مخاطرات محيط‌زيستي به‌كار گرفته مي‌شود. در تحقيق حاضر، جهت انتخاب مكان احداث كارخانه كمپوست و دفن پسماند در استان گلستان، پنج منطقه پيشنهاد و ارزيابي اثرات انجام يافته است. روش بررسي: در اين پژوهش ضمن تشريح روشي رياضي مبتني بر برنامه‌ريزي خطي، با استفاده از داده‌هاي مبتني بر نقشه‌هاي مكاني به اولويت‌بندي مناطق پيشنهادي و انتخاب گزينه نهايي پرداخته شده و با در نظر گرفتن جبران اثرات، مقادير مهم‌ترين متغيرهاي تصميم به نحوي كه حداقل آلودگي را در پي داشته باشد، تعيين شده است. يافته‌ها: نتايج نشان مي‌دهد كه با استفاده از برنامه‌ريزي خطي، در منطقه شرقي گزينه يك با اختلاف بسيار اندك از سايرين، گزينه ارجح و در قسمت غربي، گزينه پنج با مقدار تابع هدف كم‌تر انتخاب گرديد. مؤثرترين پارامترها در مورد گزينه‌هاي يك تا چهار، آلودگي آب‌هاي زيرزميني و در مورد منطقه پنج، كاهش زمين‌هاي با ارزش تعيين گرديد. چرا كه در مورد گزينه پنج، با توجه به انواع جبران، هزينه و زمان در نظر گرفته شده، تأثيري كه بر منطقه شكار ممنوع مجاور گذاشته مي‌شود مهم‌تر از آلودگي آب‌هاي زيرزميني مي‌باشد. بحث و نتيجه‌گيري: بررسي سطوح جبران حداقل و حداكثر نشان مي‌دهد كه افزايش جبران اثرات، ميزان كلي آلودگي‌هاي محيط را كاهش مي‌دهد و بالعكس. تحليل حساسيت، درستي نتايج اين روش را تأييد مي‌نمايد.

Background and Objective: Environmental impact assessment studies are one of the proper means of ensuring a sustainable development. Determining limitations and mitigation procedures for the negative effects compose the main core of the EIA procedure, in case the suggested development has been allowed. In this study, impact assessment has been applied for five suggested compost and landfill sites in Golestan Province of Iran. Method: In this study, considering the associated costs, linear programming has been applied to rank the proposed landfill and compost plant sites. For this purpose, GIS data has been used and the optimum site selection process has been implemented. The site has been determined so as to minimize the likely impacts. Findings: The results show that by using linear programming, site 1 on the eastern part with a slight difference to others, and site 5 in the west,ern part with the least goal function value are the best. The most effective parameters for the sites 1 to 4 is underground water pollution, and for site 5 is loss of valuable land. However, at the site 5, the impact on the neighboring no-hunting area is more important than underground water pollution, considering costs and the required time for mitigation efforts. Conclusion: Using the minimum and maximum levels of mitigation levels shows that increase of mitigation can reduce pollution, and vice versa. Sensitivity analysis confirms the accuracy of this method.