پديد آورندگان :
چنگيزي، مهرنوش دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز , كاظمي، روح الله دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز - گروه مديريت محيط زيست , فرخيان، فروزان دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز - گروه مديريت محيط زيست
كليدواژه :
پارك شهري , بهداشت , ايمني , محيط زيست , فرايند تحليل سلسله مراتبي , روش TOPSIS
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: با توجه به اهميت فضاي سبز شهري و جدا ناپذير بودن آن ها از مجموعه شهر، جهت به حداقل رساندن خسارت هاي جاني، مالي و اثرات نامطلوب و ايجاد امنيت در پارك ها ضرورت اتخاذ خط مشي و راهكارهاي ماندگار و بنيادين الزام آور مي باشد. از اين رو در اين تحقيق بررسي مديريت بهداشت، ايمني و محيط زيست در پارك هاي شهري اهواز و ارائه راهكارهاي مديريتي جهت بهبود وضعيت موجود انجام گرفت.
روش بررسي: در اين مطالعه در ابتدا 6 پارك از انواع مختلف بر اساس تعداد جمعيت استقاده كننده، تعداد تجهيزات، مساحت، نوع پارك، نزديكي به محل شهر جهت مطالعه انتخاب و سپس مجموعه اي از معيار ها و شاخصهاي مرتبط با معيارها شناسايي گرديد و بر اساس روش دلفي و نظرسنجي از خبرگان از 10-1 امتيازدهي گرديد، بعد از حذف شاخص هاي كم اهميت معيار ها و شاخص هاي شناسايي شده نهايي شدند. سپس با استفاده از تكنيك فرايند سلسله مراتبي بر اساس ديدگاه10 نفر از خبرگان و بر اساس مقايسه هاي زوجي اقدام به اولويت بندي معيارها و شاخص ها گرديد. در انتها براي انتخاب بهترين معيار از معيار هاي محيط زيست، بهداشت و ايمني و همچنين انتخاب بهترين پارك از تكنيك تاپسيس استفاده گرديد.
يافته ها: نتايج حاكي از آن است كه امتياز كسب شده شاخص هاي ايمني پارك هاي تحت مطالعه با 0/526 امتياز، از امتياز شاخص محيط زيست با 0/656 كم تر و از امتياز شاخص بهداشت؛ 0/403 بيش تر است. همچنين نتايج رتبه بندي پارك هاي تحت مطالعه نشان دهنده آن است كه پارك جزيره از نظر وضعيت ايمني، بهداشت و محيط زيست نسبت به ساير پارك هاي تحت مطالعه در وضعيت بهتري قرار دارد و پارك دولت نيز پايين ترين امتياز را به خود اختصاص داده است.
بحث و نتيجه‌گيري: از آنجا كه توجه به ايمني و سلامت پارك هاي شهري با توجه به سهم بالايي كه پارك ها در حيات جمعي شهروندان دارند، ضرورتي غيرقابل انكار است و با عنايت به نتايج ارزيابي وضعيت پارك هاي شهري شهر اهواز بر اساس معيار هاي ايمني، بهداشت و محيط زيست، ذكر اين مهم ضرورت دارد كه موفقيت برنامه هاي اصلاحي براي بهينه سازي شرايط سلامت پارك هاي شهري در همراهي و يكپارچگي سه عامل ياد شده و اجراي مديريت يكپارچه آن ها نهفته است و اين بدان مفهوم است كه اجراي الگوي HSE-MS مي تواند راهكاري موفقيت آميز قلمداد گردد.
چكيده لاتين :
Background and Objective: Considering the importance of urban green space and their inseparability from the city's complex, in order to minimize damage to life, financial and adverse effects and to create security in the parks, necessity to adopt the policies and persistent solution is binding. Therefore, in this research, health, safety and environmental management in Ahvaz urban parks was reviewed and management solutions were proposed in order to improve current situation.
Method: In this research, at first 6 parks from the different kinds of parks based on the number of user, equipment, land measurement, type of parks, proximity to city places have selected to study, Then collection of criteria and indexes for all of these criteria identified accoding to the Delphi method and asking from experts have scored from 1-10, and after removing least important indexes have specified the identified criteria and indexes. Then, by using of hierarchical analysis process technique base on 10 people expert's viewpoint based on binary comparisons and by using of expert's questionnaire in hourly scale have preferred the main criteria and the identified indexes for health, safety and environment management, then used TOPSIS method for choosing the best option of health, safety and environmental criteria and also the best park.
Results: Results show that scores of safeties indicator of parks with 0.526 point is lesser than environment indicator score with 0.656 and more than health score with 0.403. Also, the result of ranking of studied parks indicate that Island Park in term of health, safety and environmental condition is the best and State park allocated the lowest point. Thus, collection of standards and indexes for all of these standards identified and based on asking from experts and determining their importance degree had specified the identified standards and indexes.
Conclusion: since the giving priority to health, safety of urban parks according to that parks have high portion in the citizen's collective life, is inevitable necessity and according to valuating results of Ahvaz's urban parks situation base on health, safety and environment standards, it is important to cite that the success of revision programs for making optimum the health condition of urban parks is hided in accompanying and integration three mentioned factors and performing of their integrated management and this means that implementation HSE-MS model may consider successful method.
