بررسي كارآمدي قوانين و مقررات حقوقي ناظر بر آلودگي هوا در ايران

Investigating the effectiveness of laws and regulations governing air pollution in Iran

آلودگي هوا در سطوح ملي و بين المللي، آثار زيان باري بر محيط زيست انساني و طبيعي بر جاي مي گذارد. رشد تكنولوژي و شهرنشيني به تبعات خود افزايش حجم گسترده اي از انواع آلاينده ها در هوا را موجب شده و به دليل مضر بودن آن براي سلامتي عموم و محيط زيست، حساسيت دولت مردان را در رابطه با اتخاذ تدابير و تمهيداتي خاص، به منظور جلوگيري از آلوده نمودن هوا و تخريب محيط زيست بر انگيخته است. در ايران نيز در ساليان اخير به ويژه در كلان شهرها اين آلودگي افزايش قابل توجهي داشته و به نوبه خود باعث ورود خسارات جبران ناپذير بر سلامتي اشخاص و كيفيت اموال شده است. به نظر مي رسد كه قوانين و مقررات حقوقي آلودگي هوا در ايران تا حدودي براي رفع آلودگي هوا كفايت مي كند. در واقع مشكل استمرار آلودگي هوا از قوانين و مقررات مربوطه نيست، بلكه از مجريان قانون است كه به وظايف خود در اين راستا به درستي عمل نمي كنند. از سويي، با توجه به اين كه امكان جبران خسارت ناشي از آلودگي هوا به دليل ماهيت و ويژگي خاص آن به ميزان كمتري قابل جبران است، در نتيجه بسياري از خسارات حاصل از آلودگي هوا جبران نشده باقي ميماند. اما براي كارآمدي قوانين و مقررات حقوقي آلودگي هوا در سطح داخلي هنوز راه حل هايي وجود دارد. از اين رو، در اين مقاله تلاش بر اين است كه آلودگي هوا در كلان شهر هاي ايران از منظر كارآمدي قوانين و مقررات حقوقي مورد بررسي قرار گرفته و از سوي ديگر، راه كارهاي كنترلي و قابل اعمال در اين زمينه ارايه گردد.

Air pollution in the national and international levels, have adverse effects on human and natural environment. Technology development and urbanization, consequently, have led to increase of a wide variety of pollutants in the air. Being harmful to public health and the environment, they have raised the concerns of authorities to take specific measures to prevent contamination of air and environmental degradation. In recent years, in Iran especially in major cities, such pollution has increased significantly and it has caused irreparable damage to the health of individuals and the quality of properties. It seems that laws and regulations are somewhat sufficient to meet air pollution in Iran. In fact the problem of continuity of air pollution is not due to laws and regulations, but the law enforcers who are not doing their duties properly are the main problem. On the other hand, since the possibility of compensation for damage caused by air pollution, because of its nature and characteristic, is somehow low, much of this damage remains uncompensated. However, there are still some solutions to effectiveness of laws and regulations for air pollution, at the local level. Thus this paper attempts to address air pollution in metropolises of Iran in terms of effective laws and regulations and also to introduce applicable methods in this regard.