پديد آورندگان :
عبدالخاني نژاد، طليعه دانشگاه پيام نور، مركز بوشهر - دانشكده مهندسي كشاورزي - گروه مهندسي منابع طبيعي و محيط زيست , منوري، مسعود دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات، تهران - دانشكده محيط زيست و انرژي -گروه ارزيابي و امايش سرزمين , زارعي، سعيد دانشگاه بيرجند - دانشكده علوم - گروه زمين شناسي
كليدواژه :
لندفيل‌هاي شهري , مكان‌يابي , آمايش سرزمين , توسعه پايدار , بوشهر
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: مكان‌يابي محل مناسب براي دفن پسماند از ضروريات طرح‌هاي توسعه شهري است. توسعه پايدار را مي‌توان به معناي شناسايي ويژگي‌ها و دارايي‌هاي منحصربه‌فرد هر منطقه دانست كه مزيت‌هاي هر منطقه را برجسته نموده و ذي‌نفع‌هاي منطقه و منابع را حول چشم‌انداز برخاسته از آمايش سرزمين سوق مي‌دهد. توسعه‌ي فضايي لندفيل‌هاي شهري در پهنه‌ي سرزمين مجموعه مخاطرات و تهديداتي است كه از منابع مختلف انساني به محيط زيست وارد مي‌شود. از اين‌رو مطالعات پايه زيست محيطي با تكيه بر فن‌آوري GIS و ديگر مدل‌هاي مربوط بر اساس تجزيه و تحليل فضايي داده‌ها در خصوص شناسايي منطقه، مي‌تواند موردتوجه جدي قرار گيرد. سيماي سرزمين بر سودمندي فعاليت‌هاي انسان در طبيعت اشاره مي‌كند به‌خصوص در مناطقي كه دلالت بر گياهان دارد و يا به‌طور مصنوعي ترسيم‌شده است، از طرفي در لندفيل‌هاي شهري بررسي از ديدگاه سيماي سرزمين تأثير بسيار مهمي در انتخاب محل دفن دارد. اين تحقيق با هدف ضرورت انتخاب مدل بهينه براي مكان‌يابي لندفيل‌هاي شهري در راستاي آمايش سرزمين و توسعه پايدار است.
روش بررسي: در اين تحقيق محل دفن پسماند شهر بوشهر مورد بازديد قرار گرفته و ويژگي‌هايي نظير ميزان فاصله چاه، مراكز جمعيتي و مسكوني، مراكز صنعتي، جاده دسترسي، فرودگاه‌ها، مراكز تاريخي و مذهبي، مناطق با اهميت زيستي، شكارگاه‌ها و زيستگاه‌هاي پرندگان، مختصات جغرافيايي، باد، پستي و بلندي زمين، زمين شناسي، كاربري اراضي، خاك‌شناسي، مسيل‌ها، عمق آب‌هاي زيرزميني، دشت سيلابي، آب سطحي و شيب مورد مطالعه قرار گرفت. پس از انجام پردازش‌هاي لازم در اين نرم افزار نقشه مختلف منطقه تهيه گرديد. نقشه حاصل به نرم‌افزار Arc GIS انتقال داده شد. نقشه‌هاي با تابع Clip كليه فايل‌هاي رقومي مختص اين محدوده استخراج شد. نقشه‌هاي پايه در محيط، 9/2 Arc GIS در محدوده مطالعاتي با استفاده از تابع Buffer مشخص گرديد، سپس نقشه‌ها دسته‌بندي و در نهايت با روي هم‌گذاري هر يك از نقشه‌ها، نقشه نهايي شده، به دست آمد. نقشه نهايي با توجه به جداول طبقه‌بندي با سه ارزش نامناسب، متوسط و مناسب تهيه گرديد.
يافته‌ها: نتايج اين تحقيق نشان داد كه منطقه مورد مطالعه 57 درصد مناسب، 40 درصد نامناسب و 3 درصد متوسط در راستاي آمايش و توسعه پايدار ارزيابي شد. همچنين بر اساس ميزان رشد جمعيت در شهر بوشهر ميزان توليد پسماند در افق 20 ساله مساحت اراضي مورد نياز دفن بهداشتي در محدوه مطالعاتي از سال 1385 تا 1405، 1176261/2 هكتار محاسبه گرديد. با توجه به اين كه مساحت زمين محل دفن فعلي 2 هكتار مي‌باشد، مشخص شد اين محل جواب‌گوي نياز 20 ساله نمي‌باشد.
چكيده لاتين :
Background and Objective: Landfill site selection is essential in urban development plans. Sustainable development can mean the identification of the unique characteristics and assets of a region which highlights the advantages of each region and leads the regional beneficiaries and resources to the perspective emerging from land use planning. Therefore, the environmental baseline studies based on GIS technology and other models related to spatial data analysis for identification of the area, could be seriously addressed. Natural landscape referes to usefulness of human activities in the nature, especially in the areas which are covered with plants or artificially drawn, On the other hand study of urban landfills from natural landscape view has a very important effect on landfill site selection, This seeks to find the optimum model for urban landfill site selection in line with land use and sustainable development.
Methods: In this study, the landfill in Bushehr was visted and features such as the spacing of wells, residential communities, industrial facilities, access roads, airports, historical and religious centers, areas of biological importance, hunting and habitat zones for birds, geographic coordinates, wind, topography, geology, land use, soil, watercourse, groundwater depth, floodplain, surface water and slope were studied. After the necessary processing using the software area maps were prepared. The obtained map was transferred to Arc GIS software. The maps with Clip functions related to the intended zone were extracted for all the digital files. The basic maps in, 9/2 Arc GIS were determined in the study area using Buffer function, after classification and finally overlaying each maps, the finalized, was obtained. The final map was prepared according to the classification table with three values of poor, average and good.
Results: The results showed that the study area is 57% suitable, 40% poor and 3 % average in terms of spatial planning and sustainable development criteria. According to population growth in Bushehr city, the amount of waste production in a 20-year horizon (2009-2026) of the area required for sanitry landfilling in the study area was calculated 1176261/2 hectare. Knowing landfill has an area of 2 hectare, it was revealed that the place does not meet the needs for 20 years.
