رابطۀ بافت اجتماعي كلاس با درگيري تحصيلي: نقش واسطه اي فرايندهاي نظام خود، انگيزش و هيجانهاي تحصيلي

Relationship Between Classroom Social Context and Academic Engagement: The Mediation Roles of Self-System Processes, Academic Motivation and Emotions

هدف از اين پژوهش تعيين نقش واسطه‌اي فرايندهاي نظام خود، انگيزش و هيجانهاي تحصيلي در رابطۀ بين بافت اجتماعي كلاس و درگيري تحصيلي بود. بدين منظور 586 دانش‌آموز دختر و پسر پايۀ نهم متوسطۀ شهر تهران انتخاب شدند و پرسشنامه‌هاي درگيري تحصيلي (ريو و تي‌سنگ، 2011) و هيجان‌هاي تحصيلي (پكران و ديگران، 2005) و مقياس‌هاي انگيزش تحصيلي (والرند و ديگران، 1989)، ارضاي نيازهاي اساسي روان‌شناختي (فيلاك و شلدون، 2003)، حمايت هيجاني معلم (ساكيز، 2007)، حمايت از استقلال عمل (بلك‌برن، 1998) و حمايت هيجاني همسالان (جانسون و ديگران، 1983) را تكميل كردند. ارتباط بين متغيرها با استفاده از مدلي ساختاري به روش تحليل مسير آزمون شد. نتايج تحليل مسير نشان داد بافت اجتماعي كلاس (شامل حمايت هيجاني معلم، حمايت از استقلال عمل و حمايت هيجاني همسالان) از چندين مسير بر درگيري تحصيلي اثر ساختاري دارد. در مهم‌ترين مسير عوامل بافت اجتماعي كلاس بر فرايندهاي نظام خود (ارضاي نياز استقلال عمل، ارضاي نياز صلاحيت و ارضاي نياز ارتباط) اثر ساختاري داشت و اين فرايندها بر انگيزش تحصيلي به طور ساختاري تأثير مي‌گذاشت. انگيزش بر هيجان‌هاي تحصيلي اثر ساختاري داشت و هيجان‌ها نيز بر درگيري تحصيلي به طور ساختاري تأثير مي‌گذاشت. بنابراين عوامل بافت اجتماعي كلاس به واسطۀ فرايندهاي نظام خود، انگيزش و هيجان‌هاي تحصيلي بر درگيري تحصيلي تأثير گذاشتند.

The aim of present study was to investigate the mediating roles of self-system processes, academic motivation and emotions in the relationship between classroom social context and academic engagement. The participants were 586 grade nine students in Tehran. They completed Academic Engagement Questionnaire (Reeve & Tseng, 2011), Academic Emotions Questionnaires (Pekrun et al., 2005), Academic Motivation Scale (Vallerand et al, 1989), Psychological Needs Satisfaction Scale (Filak & Sheldon, 2003), Teacher Emotional Support Scale (Sakiz, 2007), Autonomy Support (Blackburn, 1998) and Peers Emotional Support (Johnson et al, 1983) subscales. The results of path analysis showed that classroom social context (including teacher emotional support, autonomy support and peers emotional support) have effects on academic engagement through several pathways. Findings indicated that social context factors of classroom had effects on self-system processes (autonomy need satisfaction, competence need satisfaction and relatedness need satisfaction), and these processes influenced academic motivation. Academic motivation had an effect on academic emotions, and academic emotions structurally influenced academic engagement. Therefore, classroom social context had effects on academic engagement by the mediating roles of self-system processes, academic motivation and emotions