تحليل نگرش‌ها و بهره‌گيري از دانش بوم شناسي شهري در برنامه‌ريزي؛ با نگاهي بر نمونه‌هاي موردي از برنامه‌هاي ملي تا محلي

Analysis of Attitudes and Use of Urban Ecology Science In Urban Planning with Concentration on National to Local Plans

زمينه و هدف: حفظ بستر طبيعي و تنوع زيستي شهر جهت ايجاد ارتباط با طبيعت و ارتقاء كيفيت زندگي در شهر با توجه به افت كيفيت محيط زيست و از هم‌ گسيختگي بنيان‌هاي اكولوژيك شهري، نيازمند يكپارچه‌ سازي دانش بوم‌شناسي با فرآيند برنامه‌ريزي و توسعه شهري است. هدف تحقيق، تبيين نظري رويكرد جديد بوم شناسي شهري از طريق بررسي سير تحول مفهوم بوم‌شناسي و ريشه‌هاي شكل‌گيري دانش بوم‌شناسي شهري است. همچنين اين مقاله در‌صدد پاسخ دادن به اين پرسش است كه چگونه با بكارگيري بوم شناسي شهري به عنوان رويكردي نو در فرآيند برنامه‌ريزي و توسعه‌ي شهرها، مي توان فرصت‌هايي را براي ايجاد پيوند ميان نظام اكولوژيك با محيط‌ هاي شهري و فعاليت‌هاي انساني پديد آورد. روش بررسي: تحقيق حاضر از لحاظ روش با اتكا به شيوه‌هاي توصيفي و تحليلي انجام گرفته و تلاش شده است كه با انجام مطالعات كتابخانه‌اي و تحليل نگرش‌هاي مرتبط با بوم‌شناسي شهري و مباحث مربوطه در برنامه‌ريزي و طراحي شهري، بتوان به ريشه‌هاي نظري موضوع و نحوه‌ي بكارگيري آن در علوم شهري از جمله شهرسازي با بررسي مصاديق كاربردي آن پي‌برد. يافته ها: با توجه به يافته‌هاي پژوهش، بوم‌‌شناسي شهري به عنوان رويكردي نوين در شهرسازي امروزه از جايگاه مناسبي برخوردار شده است. بازيابي شبكه‌هاي اكولوژيك شهري و طراحي و برنامه‌ريزي زيست‌ بوم محور از مصاديق كاربردي دانش بوم‌شناسي شهري در سطوح مختلف محسوب مي‌شوند و از اين طريق متخصصان توانسته‌اند در جهت تقويت محيط طبيعي و ايجاد الگوهاي توسعه مبتني بر حفظ ارزش هاي اكولوژيكي شهر، گام‌هاي روبه جلويي را بردارند. بحث و نتيجه گيري: نتايج نشان مي‌دهد، كاربرد دانش بوم‌شناسي شهري در برنامه‌ريزي و طراحي شهرها در قالب راه بردي نظري و عملي، بايستي به عنوان يك اولويت ملي جهت دست يابي به شهرهاي پايدار و تاب‌آور مد نظر قرار گيرد. حصول اين امر مستلزم كار گروهي ميان متخصصان مختلف، آموزش هاي ميان رشته اي و ايجاد رابطه ي جديد ميان علم و سياست مي باشد.

Background and Objective: Preserving the natural environment and biodiversity in cities in order to have relation with nature and improve the quality of life according to decreasing quality of the environment and disruption of the ecological foundations, requires integration of ecology knowledge with urban development and planning process. Nowadays, the development of cities resulting from increasing urbanization and migration has been reduced. The purpose of this research is theoretical explanation of new approach to urban ecology and its evolution and roots of shaping urban ecology science. In addition, this article tries to respond to the question that how we can create opportunities to make link between ecological system and natural processes with urban environments and human activities by using urban ecology as a new approach in the process of urban planning and development. Method: This study was conducted by descriptive and analytical methods. It attempted to study the theoretical roots of urban ecology and the way to use it in urban sciences such as urbanization through investigation of samples and its applied applications by doing library studies, analysis of attitudes related to urban ecology and topics related to urban development and planning. Findings: According to the findings of study, urban ecology has proper place as a new approach in today urbanization.So the recovery of urban ecological networks as well as Ecological-based planning and design are considered as practical examples of urban ecology knowledge at local and regional levels. Using this method experts have been able to take steps toward enhance the natural environment and create urban models based on maintaining the ecological values of the cities. Discussion and Conclusion: The results suggest that the use of urban ecology science as a theoretical and practical strategy in planning and designing of cities must be a national priority in order to achieve sustainable and resilient cities. Achieving this goal requires teamwork between various experts, support of interdisciplinary education and changing in the way of establishing the communications between policy and science.