بررسي تأثير سازندهاي زمين شناسي بر روي كيفيت منابع آب زيرزميني (مطالعه موردي: دشت اردبيل)

(Effect of geological formation on the quality of groundwater) Case study: Ardebil Plain

زمينه و هدف : با توجه به بحران آب در كشور به خصوص در چند دهه اخير، بررسي كيفيت آب هاي زيرزميني و شناسايي عوامل مؤثر در كاهش كيفيت اين منبع آبي، امر مهمي به شمار مي رود. اطلاعات موجود از وضعيت آب هاي زيرزميني استان اردبيل حاكي از آن است كه به لحاظ عدم وجود آب سطحي مازاد، قسمت اعظم آب مصرفي در منطقه مورد مطالعه از منابع آب هاي زيرزميني تأمين مي شود. مهم ترين فرآيندهاي زمين ريخت شناسي قابل مطالعه از نظر آب هاي زيرزميني، مخروط افكنه ها و پادگانه هاي آبرفتي مي باشند. لذا در اين تحقيق سعي بر اين است كه بين اشكال و فرآيندهاي زمين ريخت شناسي دشت اردبيل و منابع آب زيرزميني آن رابطه اي برقرار شود تا بر اساس آن چه كه در طبيعت ديده مي شود، منابع آب زيرزميني حدس زده شود. روش بررسي: در اين پژوهش، براي بررسي كيفي نمونه آب زيرزميني، داده هاي كيفي چاه ها از سازمان آب منطقه اي اردبيل اخذ گرديد، هم چنين از نرم افزار Arc GIS براي ترسيم نقشه ها استفاده شد. يافته ها : ميزان EC آب هاي زيرزميني در دشت اردبيل بين 6580-267 ميكرو زيمنس بر سانتي متر(با متوسط حدود 1284 ميكرو زيمنس بر سانتي متر) طي سال هاي 1383، 1387 و1392 تغيير كرده است . بحث و نتيجه گيري: نتيجه مطالعه نشان مي دهد كه خصوصيات شيميايي سازندهاي زمين شناسي تأثير گذارترين عامل بر كيفيت منابع آب زيرزميني در منطقه مي باشد.

Background and Objective: Considering the water crisis, especially in the last decades, investigation of groundwater quality and identification of the factors contributing to the decline of water quality in this resources are important. The information on available sources of groundwater in Ardebil show that, in the absence of excess surface water, much of the water consumed in the study area comes from groundwater sources. The most significant processes of geomorphologic study of groundwater are alluvial fans and terraces waters. Therefore, in this study it has been attempted to establish a relationship between the shapes and surface morphology of Ardebil plain and its groundwater resources tin order to estimate the groundwater resources based on what has been observed in the nature. Methods: In this study, to assess the quality of the groundwater samples, the quality data from wells was received from the Regional Water Company of Ardebil. Also the Arc GIS software was used to draw the maps. Findings: EC of groundwater in the Ardebil plain has been changed from 267 to 6580 μs/cm (with an average of about 1284 μs/cm) during the years 1994, 1998 and 2013. Discussion and Conclusions: The results show that the chemical properties of geologic formations are the most influential factors in the quality of groundwater resources in the region.