بررسي خلاقيت تربيتي مولانا درتفسيرعرفاني قصه قرآني حضرت نوح (ع)

Studying of molana’s moral creativity in mystical interpretations of Noah’s (PBUH) prophet koranian story

مولانا، ستاره درخشان آسمان ادب فارسي در قرن هفتم، در مهم ترين اثر منظوم خود، مثنوي معنوي، مسايل مهم عرفاني و ديني و تربيتي رابا رويكردي خلاقلانه مطرح كرده و از آيه ها و احاديث نيز بوفور بهره برده است. او در استفاده از تمثيل ها و قصّه هاي معروف، مهارتي خاصّ دارد. كمتر شاعري در اين زمينه به پاي گاه او مي رسد. تنوّع تلميحات اسلامي در شعر او ناشي از وسعت اطّلاعاتش در زمينه قرآن، تفسير، حديث و تخيّل قوي اوست. در اين مقاله با بررسي تلميحات نوح در مثنوي دريافتيم كه مولانا در مواردي بسيار از اين تلميح قرآني به صورتي خلاقانه استفاده كرده است، تا نتيجه اي عرفاني و تربيتي بگيرد يا به قصد ايضاح و تأكيد بر يك انديشه عرفاني از آن آيات مدد گيرد، بنابراين هدف او بيان يك قصّه تاريخي نيست، بلكه او يك قصّه معروف را از زواياي ذهن خوانندگان بيرون مي كشد و به تفسير عرفاني و تربيتي آن مي پردازد و به وسيله آن، نكته هاي عميق عرفاني و تربيتي را روشن مي سازد چنان كه گويي خواننده، با خواندن مثنوي يك دوره تفسير آيات مربوط به قصص الانبيا را مطالعه كرده است.

In his most significant verse work, Masnavi Manavi, Molana, the seventh century glamorous star in Persian literature arena, discussed most outstanding notions in mysticism, religion and morality with respect to creativity approach. In so doing, he has made extensive use of Quran verses and Hadis. He is so skilful in utilizing tales and anecdotes that we can barely find another figure robbing shoulders to him in this respect. The diversity of Islamic allusions in his works has its roots in his wide scope of knowledge in Quran, Interpretation, Hadis and also his robust imagination. In this article, it is argued that the close study of Noha's allusions in Molana's work shows that he has used this Quranic allusion to draw a mystical conclusion or sometimes to reiterate a certain mystical notion in a creative way. Therefore he does not simply intend to retell a story but he fetched a famous story from the deepest darkest corners of his audiences' minds and then he provides a mystical and moral interpretation of that and by doing so, he elaborates on certain moral and mystical notion in such a way that the reader who reads Masnavi could be considered as an individual who has gone through a thorough course of Quran interpretation and the stories of prophets.