اثربخشي نقشه مفهومي بر يادداري و درك و كاربست مفاهيم علوم تجربي

The Effectiveness of Conceptual Map on Retention and Understanding and Application of Science Concepts

نقشه مفهومي يكي از راهبردهاي ياددهي- يادگيري است كه مي‌تواند يادگيري معنادار را در دانش آموزان تسهيل كند و روابط بين مطالب درسي را به‌صورت سلسله مراتبي نمايش دهد. مقاله حاضر بر اساس يافته­ هاي پژوهشي تدوين شده است كه در آن ميزان اثربخشي استفاده از نقشه مفهومي در يادداري و درك و كاربست مفاهيم علوم تجربي ارزيابي شد. براي اين منظور از يك طرح نيمه آزمايشي با گروه كنترل استفاده شد. جامعه آماري دانش آموزان پسر ششم ابتدايي شهر خوي در سال تحصيلي 93-92 بود. 4 كلاس درسي به روش نمونه‌گيري هدفمند (2 كلاس آزمايش و 2 كلاس كنترل) انتخاب شدند كه در گروه‌هاي كنترل با روش‌هاي مرسوم و در گروه‌هاي آزمايش با نقشه‌هاي مفهومي، مطالب درسي ارائه شد. براي اندازه‌گيري تأثير استفاده از نقشه‌هاي مفهومي بر پيشرفت تحصيلي از آزمون‌هاي پيشرفت تحصيلي با شاخص‌هاي مقبول روايي و پايايي استفاده شد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از تحليل واريانس چند متغيره (MANOVA) و تحليل واريانس تك متغيره(ANOVA) استفاده شد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي­دهند كه ارائه آموزش مبتني بر نقشه مفهومي در مقايسه با روش‌هاي مرسوم بر نمره‌هاي دانش آموزان در درك و كاربست تأثير مثبتي داشت، ولي در سطح يادداري مؤثر واقع نشد. در كل استفاده از نقشه مفهومي بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان در درس علوم تجربي نتيجه مثبت داشت.

One of the teaching - learning strategies that facilitates meaningful learning among students and represents the hierarchically relationships among students matters is the conceptual map. The present research is prepared on studious findings, and in this research investigated the degree of proficiency of using the conceptual map in remembrance, comprehension and application of the concepts of the experimental sciences. For this, a Semi-empirical plan with a pretest and posttest was used. The population is the sixth grade Khoy male students in the academic year 2013-2014. Four classes selected in purposeful sample way (2 classes for experiment, 2 classes for control group), the material which presented for control group was presented with common ways and for experiment group the material was presented with the conceptual map. For measuring the effect of the use of the conceptual map on achievement tests with the accepted validity and reliability criteria were used. For data analysis, multivariate analysis of variance (MANOVA) and univariate analysis of variance (ANOVA) were used. The findings of this research in comparison to the common ways represents that the education which consists of the conceptual map had a positive effect on the students grades in comprehension and application, but it was not effective in remembrance. In sum, the use of the conceptual map had a positive result on student’s achievement in the experimental sciences.