تجزيه و تحليل نظام مند يك دهه پژوهش هاي حوزه سلامت كار در ايران

Systematic Analysis of a Decade of Occupational Health Research in Iran

مقدمه: نظر به توجه روزافزون به سلامت نيروي‌كار و از سويي افزايش توليدات علمي در قالب مقالات علمي پژوهشي، هدف از اين تحقيق تجزيه و تحليل نظامند پژوهش‌ها در حوزه سلامت نيروي كار در مجلات علمي كشور بوده‌است. روش بررسي: اين مطالعه بصورت مقطعي و گذشته نگر براي دوره‌اي ده ساله از سال 1384 تا 1393 در ميان مجلات تخصصي حوزه سلامت نيروهاي كار و بهداشت حرفه‌اي انجام پذيرفت. داده ها با استفاده شيوه تحليل محتوا، به كمك چك ليست محقق ساخته و از طريق تمام شماري مقالات گردآوري گرديد. يافته‌ها: داده‌هاي حاصل از استخراج 927 مقاله از 5 نشريه تخصصي طي دوره اي ده ساله گوياي روند روبه رشد انتشار مقالات فارسي و انگليسي بود. اكثر پژوهش ها در خصوص سلامت جسمي و پس از آن پيرامون سلامت رواني به اجرا در آمده بودند. از نظر عوامل زيان‌‌آور، عوامل ارگونوميك با نسبت 24/27 درصد بيشترين سهم مقالات و پژوهش ها را به خود اختصاص داد. تنها 11/54 درصد از مقالات مورد بررسي از نوع مداخله‌اي بود و نشاني از مطالعات هم گروهي يا كوهورت در مقالات يافت نشد. نتيجه‌گيري: يافته هاي اين مطالعه كه از نوع علم سنجي است، از عدم توازن پژوهش ها در حوزه سلامت نيروي كار حكايت دارد. بگونه اي كه برخي عوامل زيان آور مانند عوامل ارگونوميك مورد تاكيد بسيار و بعضي از ابعاد سلامت مانند سلامت اجتماعي مورد غفلت قرار گرفته است. با توجه به وضعيت موجود، تعيين اولويت هاي كشوري به منظور توزيع متعادل پژوهش در زمينه سلامت نيروهاي كار لازم به نظر مي رسد.

Introduction: In view of the increasing attention to the health of the workforce and on the other hand the increase in scientific outputs in the format of scientific and research papers, the aim of this study was to monitor the status of technical articles of Iranian journals in the field of health workforce. Methods: This retrospective cross-sectional study was conducted for a period of ten years (2005-2015) on the specialized field occupational health journals. The data were collected based on content analysis method with researcher-made checklist and using census articles. Results: The extracted data, from 927 articles from five specialized journals in the period of ten years, represented the growing trend in publication of Persian and English articles. Most researches had been respectively conducted in physical and mental health scopes. According to the type of harmful factors, ergonomic factors with 24.27% had the largest portion of articles and researches. Only 11.54% of the reviewed articles were interventional studies. In addition, cohort studies were not found among the articles. Conclusions: The findings of this study which were of the scientometrics type, represented the imbalance in health workforce researches, so that hazardous agents such as ergonomic factors had strong emphasis and some health aspects such as public health were neglected. According to the current situation, setting national priorities in order to balance the distribution of health force researches is necessary.