ارزيابي ريسك هاي ايمني بر اساس منطق فازي در پروژه هاي ساخت مترو

Safety Risk Assessment of Subway Construction Projects Based on Fuzzy Logic

مقدمه: سازمان، شركت هاي توليدي و غير توليدي و واحدهاي عمراني همواره با بروز حوادث و لزوم انجام ارزيابي ريسك صحيح همراه هستند. يكي از اين موارد فرآيند ساخت متروهاي شهري مي باشد كه با توجه به ماهيت كاري آن نيازمند توجه ويژه اي مي باشد و وقوع حوادث در آن همواره به چشم مي‌خورد. اما همان طور كه از تعريف ريسك آشكار مي باشد، ريسك همواره با عدم قطعيت همراه است. بر همين اساس بايد به اين مهم توجه داشت كه انجام محاسبات ارزيابي ريسك بايد منطبق بر اصولي باشد كه بتواند اين عدم قطعيت را پوشش دهد. يكي از مهترين روش هاي موجود در اين زمينه مي تواند بهره گيري از محاسبات ريسك به روش منطق فازي باشد كه مي تواند پاسخ مناسبي را در صورتي كه همراه با دريافت نظرات خبرگان باشد، به منظور برآورد ريسك احتمالي وقوع حوادث به همراه داشته باشد. مواد و روش ها: در اين مقاله ابتدا شناسايي خطرات شغلي موجود در ساخت پروژه هاي مترو انجام پذيرفت سپس اولويت بندي و رتبه بندي خطرات شناسايي شده بر اساس ميزان درجه اهميت به روش تحليل سلسله مراتبي فازي انجام گرفت و در نهايت با بهره گيري از روش تجزيه و تحليل سلسله مراتبي فازي رتبه بندي بر روي ريسك هاي ايمني ساخت مترو صورت گرفته است. يافته ها: نتايج نشان مي دهد كه عمده ترين ريسك فاكتور هاي اين عمليات به ترتيب اولويت شامل ريزش آوار در هنگام حفاري،تصادم ماشين آلات با نيروي انساني خطرات مرتبط با عمليات شاتكريت ونشت آب هاي سطحي و زير زميني مي باشد. نتيجه گيري: در مقاله حاضر مدلي جديد براي محاسبه ميزان احتمال وقوع رويداد فرموله گرديد كه تا كنون در مطالعات ديگر به آن پرداخته نشده بود. در نهايت جهت تقليل ميزان ريسك پروژه از طريق حذف ريسك فاكتورهاي بالا ميتوان اقدامات موثري را به انجام رساند.

Background and Objective: Organizations, manufacturing and nonmanufacturing companies, as well as development units are always associated with incidents and the need for proper risk assessment. The subway construction project is one of the operations, which often entails accidents given its nature and requires special attention. As indicated in the risk definition, risk is always associated with uncertainty. Accordingly, it should be noted that the implementation of risk assessment calculations should be consistent with the principles that could cover this uncertainty. One of the most prominent methods in risk calculation is the use of fuzzy logic that can provide an appropriate response, if accompanied by expert opinions, to estimate the probable risk of accidents. Materials and Methods: In this study, first, the existing occupational hazards in the subway construction projects were identified. Then, the prioritization and ranking of the identified hazards were performed based on their degree of importance using the fuzzy hierarchical analysis. Finally, the ranking of the safety risks of the subway construction was accomplished by means of the fuzzy hierarchical analysis. Results: Accrding to the results, the main risk factors of the underground operations included collapse during drilling, collision of machinery with manpower, shotcrete hazards, and leakage of surface water and groundwater. Conclusion: The present study is the first attempt focusing on the development of a new model to calculate the probability of event incidence. Effective measures can be taken to reduce the risk of a project by eliminating the high risk factors.