مقايسه اثربخشي آموزش نوروفيدبك و نوروفيدبك به همراه بازتواني شناختي در بهبود كودكان داراي اختلال كمبود توجه ـ بيش‌فعالي

Comparing the Effect of Neurofeedback Training with Neurofeedback Along with Cognitive Rehabilitation on ADHD Children’s Improvement

مقدمه: هدف اصلي پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي نوروفيدبك و نوروفيدبك به همراه بازتواني شناختي در دانش ­آموزان داراي اختلال كمبود ­توجه ـ بيش ­فعالي است. روش: بدين منظور 20 نفر از دانش ­آموزان داراي اختلال كمبود ­توجه ـ بيش ­فعالي دوره­ ابتدايي با روش نمونه­ گيري هدفمند از مراجعه‌كنندگان به كلينيك شهر تهران انتخاب شدند. همه آزمودني­ها قبل و بعد از مداخله ­ي درماني با آزمون كامپيوتري TOVA (به‌عنوان يك آزمون ارزيابي عملكرد مستمر) با هدف ارزيابي متغيرهاي توجه مورد ارزيابي قرار گرفتند. دانش ­آموزان به دو گروه تقسيم شده و يك گروه 10 نفرِ در معرض درمان نوروفيدبك قرار گرفتند و گروه ديگر آموزش نوروفيدبك را به همراه بازتواني شناختي دريافت كردند. جلسات براي هر دو گروه به مدت 10 هفته و هر هفته سه جلسه برگزار شد. داده­ ها با استفاده از آزمون كوواريانس تجزيه‌ و تحليل شدند. يافته ­ها: نتايج نشان داد گروه نوروفيدبك همراه با بازتواني شناختي، نسبت به آموزش نوروفيدبك به‌تنهايي، تأثير معنادارتري بر كاهش مشكلات تكانشگري و افزايش توجه دارد. نتيجه ­گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه نوروفيدبك باعث كاهش علائم بيش فعالي مي­شود و اگر بازتواني شناختي به آن اضافه گردد، اثر بيشتري خواهد داشت.

Introduction: The main aim of present study was to compare the effect of Neurofeedback training and Neurofeedback along with cognitive rehabilitation on ADHD children’s improvement. Method: To do so, 20 elementary students with ADHD were selected among Tehran clinics’ clients through purposive sampling. For assessing attention, TOVA test was conducted by all subjects as continues performance test. Subjects were divided in to two groups; 10 subjects received Neurofeedback training alone and another group trained Neurofeedback along with cognitive rehabilitation. Training session were conducted for 10 weeks; each week three sessions. Data were analyzed using Analysis of Covariance (ANCOVA). Findings: The results showed that effect size of Neurofeedback along with cognitive rehabilitation was higher than Neurofeedback training alone on impulsivity problems’ reduction. Conclusion: The results of this study showed that Neurofeedback can decrease signs of ADHD and the effect of Neurofeedback can be more obvious if cognitive rehabilitation is added.