تاثير توان‌بخشي شناختي رايانه‌يار بر بهبود كنش‌هاي اجرايي و عملكرد خواندن دانش‌آموزان مبتلا به نارساخواني

Efficacy of Computer-Assisted Cognitive Remediation (CACR) on Improvement Executive Functions and Reading Performance of Students with Dyslexia

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي توان‌بخشي شناختي رايانهيار بر بهبود كنشهاي اجرايي و عملكرد خواندن دانش آموزان نارساخوان انجام شد. روش: روش پژوهش آزمايشي با طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه آزمايش و كنترل بود. جامعه آماري شامل تمامي دانشآموزان نارساخوان مقطع ابتدايي شهر رشت در سال تحصيلي 94-1393 بود كه از بين آن‌ها 30 نفر با روش نمونه گيري تصادفي انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمايش و كنترل جاي‌دهي شدند. براي جمعآوري دادهها از ويرايش چهارم مقياس هوش وكسلر كودكان (وكسلر، 2003)، آزمون رسمي خواندن و نارساخواني نما (كرمينوري و مرادي، 1387) و نسخه نرمافزاري آزمون مرتب كردن كارتهاي ويسكانسين (شاهقليان و همكاران، 1390) استفاده شد. برنامه توان‌بخشي شناختي رايانهيار، در طي 11 جلسه به گروه آزمايش آموزش داده شد، درحالي‌كه گروه كنترل، آموزشي دريافت نكردند. يافته ها: تحليل دادهها با استفاده از آزمون تحليل كوواريانس نشان داد كه در مرحله پسآزمون بين كنشهاي اجرايي و عملكرد خواندن گروههاي آزمايش و كنترل تفاوت معنيداري وجود دارد. نتايج نشان داد روش توان‌بخشي شناختي رايانه يار باعث بهبود كنشهاي اجرايي و عملكرد خواندن و مؤلفه هاي آن‌ها شده است (0/001>p) نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دستآمده روش توان بخشي شناختي رايانه يار با ويژگي هايي كه دارد مثل رنگ صدا، حركت، بازخورد فوري، افزايش دامنه توجه، افزايش قدرت خودتنظيمي و انگيزش دانش آموزان نارساخوان توانسته است بر بهبود كنش هاي اجرايي و عملكرد خواندن دانش آموزان نارساخوان تأثير بگذارد.

Introduction: The aim of this study was to investigate efficacy of computer-assisted cognitive remediation on improvement of the executive functions and reading performance of students with dyslexia. Methods: The research methodology is an experimental study with pretest-posttest design with experimental and control groups. Statistical population consisted of all primary school dyslexic students in Rasht in 2014-2015 academic years that among them a sample of 30 students were selected by random sampling and were assigned in both control and experimental groups. To collecting data intelligence test (Wechsler, 2003), the formal reading and dyslexia test (Kormi Noury and Moradi, 2008), and Wisconsin card sorting test software (Shahgholian et al., 2011) were used. In this study, computer-aided cognitive remediation program was trained to the experimental group, during the first 11 sessions, while the control group did not receive training in these areas. Findings: Data analysis using MANCOVA showed there are significant difference in the executive functions and reading performanc in experimental and control group. The results showed computer-assisted cognitive remediation is caused improvement of the executive functions and reading performance and their component's (p<0/001). Conclusion: According to the results computer-assisted cognitive remediation with features such as color, sound, motion, instant feedback, extended range of attention, increasing the power of self-regulation, and motivating dyslexic students has been able to improve executive functioning and reading performance in students with dyslexia.