نقد تاريخي داستان اجراي حد قذف توسط پيامبر(ص) در رويداد افك با توجه به گزارشات قرآن

A Historical Criticism of the Prophet’s (p.b.u.h.) Meting out Ghadf Punishment in the Efk Incident Based on the Quranic Reports

روايات افك عايشه به عنوان معرفِ مصداق آيه افك، در منابع اهل تسنن به شهرت رسيده‌اند. اما از ديرباز اين سوال مطرح بوده كه چرا پيامبر (ص) طبق ادعاي روايات افك عايشه، اجراي حد را يك ماه به تعويق انداخت و پس از يك ماه تنها چهار نفر را حد زد نه يك عصبه را؟ از آنجا كه اين سوال عصمت پيامبر (ص) را زير سوال مي‌برد، برخي انديشمندان اين امكان را مطرح كرده‌اند كه آيه قذف پس از آيات افك نازل شده‌باشد و علت عدم اجراي بلافاصله حكم حد، عدم تشريع حكم حد قذف بوده‌ است. اما با توجه به اين كه حكم عطف به ماسبق نمي‌شود، اين پاسخ نمي‌تواند مشكل روايات افك عايشه را حل كند. يعني اگر يك ماه پس از شيوع افك، حكم وجوب حد قذف نازل شده‌باشد، پيامبر(ص) نمي‌بايست تهمت‌زنند‌گان را كه به سبب ندانستن حكم معذور بوده‌اند، حد بزند. در اين مقاله امكان ديگري مطرح شده كه آيات قذف مي‌توانند به همان ترتيب مصحف پيش از آيات افك، اما پس از بالا گرفتن شايعه نازل شده‌باشند. در اين صورت چون حكم شرعي عطف به ماسبق نمي‌شود، زدن حد بر پيامبر (ص) واجب نبوده است. گزارشات قرآني از رويداد افك، از آن جهت كه فضايي را تصوير مي‌كنند كه تهمت ناروا دهان به دهان پخش شده و اوج گرفته بود، اين نظريه را تاييد مي‌كنند. چرا كه اگر حكم حد قذف پيش از اوج گرفتن شايعه نازل شده‌ بود، افراد جسارت ساختن و پخش تهمتي چنين زشت را عليه همسر پيامبر(ص) پيدا نمي‌كردند. بنابر اين اجراي حد بر چهار نفر توسط پيامبر(ص) ، داستاني ساختگي و خلاف گزارشات قرآني و غيرقابل پذيرش است.

The efk narrations about Ayesha have come to be known as the manifestation of the efk verse in Sunni resources. However, it has long been questioned why the Prophet (p.b.u.h.), according to the efk narrations about Ayesha, postponed the execution of the punishment until one month later, and after one month, he punished only four individuals, not a group. Since this issue creates doubts about the infallibility of the Prophet (p.b.u.h.), some scholars have suggested that the ghadf verse may have been revealed after the efk verses, and the punishment might have been delayed since the ghadf punishment might have not been legislated. But given that no verdict acts retrospectively, this suggestion cannot solve the problem of the efk narrations about Ayesha. That is, if the obligatory verdict of the ghadf punishment had been revealed one month after the outbreak of efk, the Prophet (p.b.u.h.) should not have punished the accusers who were exempt from punishment due to the lack of legislation. In this paper, another possibility is posed: As is the case in the Quran, the ghadf verse could have been revealed before the efk verse and after the spread of the rumor. In this case, since no Shari’ah rule acts retrospectively, it was not obligatory for the Prophet (p.b.u.h.) to mete out the punishment. The Quranic reports confirm this view as they depict a situation in which the spread of false accusations had reached its peak. If the verdict of the ghadf punishment had been revealed before the rumor had culminated, people could not dare make and spread such a vulgar accusation against the Prophet's wife (p.b.u.h.). Therefore, punishment of four individuals by the Prophet (p.b.u.h.) is an unacceptable, fabricated story contrary to the Quranic reports.