امر اصيل، مختصات وجود شناختي و معرفت شناختي آن در فلسفه سهروردي

The primacy, its ontological and epistemological features in the philosophy of Suhrawardi

در بررسي‌هاي انجام شده پيرامون تعيين امر اصيل در نظر شيخ ‌اشراق، برخي قائل به اصالت ماهيت و برخي قائل به اصالت نور يا اصالت شهود شده‌اند، برخي اين بحث را لفظي دانسته‌اند و گاه نيز سهروردي اصالت وجودي معرفي شده است. ولي به نظر مي‌رسد همچنان جاي يك بررسي استدلالي كه مواد استدلالش را با نگاهي فراگير به فلسفه سهروردي كسب كند، باقي است. در اين راستا، تحقيق حاضر ابتدا به تحرير محل نزاع پرداخته و نشان مي‌دهد كه خصوصيات امر اصيل عبارت‌اند از: وحدت، عينيت و معلوم به علم حضوري بودن. در ادامه با توجه به اين مقدمات، به تحليل اموري پرداخته مي‌شود كه به عقيده برخي در فلسفه سهروردي اصالت با آنهاست و نشان داده مي‌شود كه ماهيتي كه مدنظر سهروردي است امكان اصيل بودن را دارد، هرچند اين امر با توجه به نگاه معرفت‌شناسي شيخ اشراق، در فلسفه وي محقق نشده است. سپس در ادامه، بررسي امكان اصيل دانستن نور و قول به لفظي بودنِ اين نزاع را مورد توجه قرار مي‌دهيم. نتيجه نهايي‌اي كه از اين بررسي به‌دست مي‌آيد اين است كه با توجه به اينكه سهروردي مشخصاً امري را كه بتوان اصالت را به آن نسبت داد معرفي ننموده است، راه‌حل مناسب براي فيصله دادن به اين اختلاف‌ها اين است كه به اصالت «موجود» در فلسفه سهروردي قائل شويم.