تفكر جادويي و تخيلِ علمي

Magical thought and scientific imagination

همه معرفت هاي بشري به تدريج روند تطورات تاريخي را سپري كرده و به مرحله كنوني رسيده اند. اين مقاله با استفاده از روش اسنادي، به واكاوي نسبتِ بين جادو و علم مي پردازد. يكي از حوزه هاي معرفتي، معرفت علمي است. بر مبناي پارادايم پوزيتيويستي، تفكر جادويي چون بديل هاي ناپخته و گمراه كننده تفكرِ علمي تلقي شده است. پوزيتيويست ها در روش شناسي بر مشاهده و تجربه تاكيد زيادي مي كردند و امور غيرتجربي را مُحمل و بي معني مي دانستند. اين خوانشِ راديكالي توسط پوزيتيوست هاي جديد اصلاح و تعديل يافت. برخي فيلسوفان و مردم شناسان با رويكرد مردم شناسانه از جادو اعاده حيثيت كردند. آن ها تاكيد مي كنند برهان قاطعي براي برتري علم بر انواع ديگرِ معرفت وجود ندارد. هر معرفتي داراي بازي هاي زباني گوناگون و مجموعه اي از واژگان است كه درك آن براي بيرون از آن حوزه مشكل است. برمبناي پارادايم مردم شناختي نوين نيز تفكر علمي و تفكر اسطوره اي ـ جادويي درآميخته اند و در جوامع گذشته و حال وجود داشته و از يكديگر تغذيه كرده اند.

All human knowledge has passed the process of the historical developments and reached the present level. By using the documentary method, this paper analyzes the relation between magic and science. One of the fields of knowledge is the scientific knowledge. Based on the positivist paradigm, magical thinking is false. Positivists, in their methodology, emphasize on observation and experiment, and non-empirical phenomena have regarded as un-scientific and meaningless. This radical reading is modified by the new positivists. Some philosophers and anthropologists have supported magic by anthropological approach. They emphasize that there is not conclusive argument for the superiority of science over other types of knowledge. Any knowledge embraces various language games and a set of vocabulary which its understanding is difficult when taken into consideration from outside. According to the modern anthropological paradigm, the scientific thought and mythical- magical thinking- are mixed with each other. They have existed in the past and present societies and they have fed from each other.