كليدواژه :
جوهر , عرض , موجود , ماهيت , حكمت سينوي
چكيده فارسي :
از مسائل و مباحث مهم فلسفي كه قدمتي بيش از دو هزار سال دارد و از آغاز پيدايش حكمت در يونان باستان مطرح بوده است، مسأله جوهر است. برخي اصل بحث در مقولۀ جوهر را فكري ارسطويي دانسته اند و ريشۀ اين انتساب را در رويكرد ارسطو به وجود و نسبت آن با جوهر و ماهيت اشيا مي دانند. زيرا بر مبناي تفكر ارسطويي، شناخت وجود چيزي جز شناخت ماهيت و جوهر اشيا نيست، لذا در نظر معلم اول، واژه موجود و جوهر مترادف است. اما سرنوشت جوهر در حكمت سينوي به بركت تمايز وجود و ماهيت دگرگون شده و يكباره راه خود را از وجود جدا كرده است. ابن سينا برخلاف ارسطو، مقسم جوهر و عرض را ماهيت اشيا دانسته و مقولات ارسطويي را بر ماهيت اشياي موجود تطبيق داده است. نوشتار حاضر با توجه به جايگاه و اهميت بحث جوهر در تفكر ابن سينا و سير تحول تاريخي آن در فلسفه، با رويكردي مسأله محور، به بررسي ابعاد و زواياي مختلف اين مقوله در حكمت سينوي مي پردازد. بدين ترتيب، با توجه به عدم اتفاق بر تعريف واحد و با عنايت به سير تنوع معنايي جوهر در حكمت سينوي بديهي است كاوش از چيستي و تطوّر معرفتي جوهر، بيان مقسم جوهر و اعراض، چگونگي حصر تقسيمات جوهر، و موضع خاص ابن سينا در باب جوهريت واجب تعالي، مهم ترين مسائلي است كه در اين نوشتار مورد پژوهش قرار مي گيرد.
چكيده لاتين :
One of the Important philosophical issues and debates dating back over two thousand years, and the beginning of wisdom in ancient Greece has been Proposed, is the problem of essence. Some believe that the discussion on the issue of substance is Aristotelian thought, and believe that the roots of this attribution in Aristotle approach to the existence and its relation with the essence and nature of things. Because based on Aristotelian thought, recognition of existence is nothing but nature and essence of objects.Therefore, according to the First Teacher, words of existence and essence are synonymous. But fate of substance in Avicenna`s Philosophy has been changed by the distinction made between existence and essence; it, therefore, has separated its way from existence.Unlike Aristotle, Avicenna has considered the divider of substance and accident as essence of things and has adapted Aristotelian categories on the essence of the objects. This writing, considering importance of the position of substance issue in Ibn Sina's thought and his historical evolution in philosophy, discusses about dimensions and different angles of this category with the problem-oriented approach in Avicenna wisdom. Therefore, according to a lack of consensus on the definition and because of semantic variations course, It is clear that the quiddity and epistemic evolution of substance, explanation of essence and accidents divider, manner of divisions exclusiveness, Ibn Sina's specific viewpoint on substantiality of transcendental Necessary Being are the main issues that will be researched in this article.
