تاثير آموزش سلامت با استفاده از الگوي اعتقاد بهداشتي بر ارتقاي رفتارهاي پيشگيري كننده از پوكي استخوان در زنان

The Impact of Health Education based on the Health Belief Model on Improving Osteoporosis preventive Behavior among Women

مقدمه: از آنجايي كه در تمام جمعيت ها با افزايش سن توده استخواني كاهش مي يابد، لذا محققين در اين مطالعه بر آن شدند تا در پژوهشي به كاربرد الگوي اعتقاد بهداشتي بر اصلاح سبك زندگي زنان، در اتخاذ رفتار هاي پيشگيري كننده از بيماري پوكي استخوان بپردازند. روش ها: اين مطالعه نيمه تجربي در ميان 64 نفر (32 نفر آزمون و32 نفر كنترل) از زنان ميانسال انجام شد. ابزار گردآوري داده ها مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي به همراه سوالات جمعيت شناختي و پرسشنامه استاندارد فعاليت بدني و بسامد خوراك بود كه پس از تاييد روايي- محتوايي و پايايي، قبل و 6 هفته بعد از مداخله تكميل شد. تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون هاي توصيفي (فراواني و درصد، ميانگين و انحراف معيار) و آزمون هاي تحليلي (تي زوجي، ضريب همبستگي و كوواريانس) در سطح معناداري 0/05 انجام شد. نتا يج: ميانگين نمره سازه ها قبل از مداخله بين دو گروه اختلاف معناداري نداشت. بعد از اجراي مداخله و با كنترل متغير هاي مخدوش گر، در آگاهي، شدت درك شده، خودكارآمدي، راهنماي عمل، منافع درك شده و كلسيم دريافتي بين دو گروه اختلاف معناداري مشاهده شد (0/05 > P). اما در سازه هاي حساسيت درك شده، موانع درك شده و فعاليت بدني اختلاف معناداري به وجود نيامد. بحث و نتيجه گيري: كاربرد الگوي اعتقاد بهداشتي در اتخاذ پيشگيري از بيماري پوكي استخوان در زنان و در بهبود كلسيم دريافتي موثر بود، اما در جهت افزايش رفتار فعاليت بدني به نتيجه مطلوب نرسيد.

Background: In all populations, bone mass decreases with age, so the researchers in this study sought to study the application of the health belief model (HBM) for adopting preventive behaviors on osteoporosis among women. Methods: This was a quasi-experimental research conducted on 64 middle-aged women (32 in test and 32 in control group). Data collection tools were a questionnaire based on HBM model with demographic questions, the food frequency questionnaire and the standard questionnaire of physical activity. After confirming the content validity and reliability, questionnaires were completed before and 6 weeks after the intervention. Data analysis was conducted using descriptive statistics (frequency, percentage, mean ± SD) and analytical statistics (correlation coefficient, paired t- test and covariance) and through SPSS 16 at the significance level of 0.05. Results: Before the intervention, the mean score of HBM model constructs were not significantly different between the two groups. After the intervention, and by controlling for confounding variables the two groups showed significant differences in variables of knowledge, perceived severity, perceived self-efficacy, cues to action, perceived benefits and calcium intake (P< 0.05), while they showed no significant difference in regard to constructs of perceived susceptibility, perceived barriers and physical activity. Conclusion: The use of health belief model was effective in adopting prevention of osteoporosis and improving calcium intake in women, but it did not lead to the desired results in regard to improving physical activity behavior