استخراج كيفي و كمي استويوزيد از گياه دارويي Stevia rebadiana Bertoni. با استفاده از روش فاز جامد قالب مولكولي

Quantitative and qualitative extraction of stevioside from Stevia rebaudiana Bertoni. using solid phase molecularly imprinted technique

گياه استويا با نام علمي Stevia rbaudiana Bertoni. حاوي شيرين كننده استويول ، گليكوزيدي بدون كالري است كه با اثر بر تنظيم ميزان قند خون به خصوص در بيماران ديابتي به‌عنوان يك داروي موثر عمل مي­نمايد. هدف از انجام اين تحقيق دستيابي به يك روش نوين جهت جداسازي كيفي و كمي استويوزيد به‌عنوان شيرين كننده بدون كالري از گياه دارويي استويا مي‌باشد.در اين تحقيق نمونه برگهاي خشك شده گياه استويا در شهريورماه 1394 از شركت توليد كننده گلساران شمال تهيه شد. به‌منظور استخراج استويوزيد علاوه بر روش HPLC و پلاروگرافي، يك فاز جامد قالب مولكولي مناسب تهيه و سپس برخي از عوامل موثر بر استخراج توسط اين روش نوين، بهينه سازي گرديد. براي تهيه پليمر استخراج‌گر، از يك مونومر عاملي اكريلاتي و يك اتصال دهنده عرضي استفاده شد. نسبت كمي اجزاي تشكيل‌دهنده پليمر و همچنين تاثير درجه ريز شدگي فاز استخراج‌گر بر راندمان استخراج نيز مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بيشترين درصد بازدهي استخراج استويوزيد در نسبت 1 به 5 از مقدار مونومر عاملي به مقدار اتصال‌دهنده عرضي و بهترين درجه ريز شدگي اين استخراج­گر 1000 ميكرون به‌دست آمد و ميزان استويوزيد نيز 11.16 درصد وزني گزارش گرديد.

Stevia rebaudiana Bertoni. with non-calorie steviol glycoside is an effective drug to decrease of blood glucose in treat of diabetics. The goal of this study is obtaining of a novel method in order to a quantitative and qualitative extraction of stevioside as a non-calorie sweetener from Stevia. In this study the dry leaves of Stevia was prepared from Golsaran Shomal company and then in order to extraction of stevioside a solid phase molecularly imprinted extractor was prepared and some parameters affective on extraction of stevioside were optimized. An acrylate functional monomer and a cross linker were used to preparation of stevioside extractor polymer. Functional monomer to cross linker ratio and size and fining degree of the extractor were studied and evaluated. In this study analysis of the stevioside beside of HPLC was accrued by polarography method .The best ratio of functional monomer to cross linker was obtained in 0.2, also the best polymer particle size was obtained in 1000 micron for extraction of stevioside by the extractor and the amount of stevioside was determined 11.6% w/w in this plant.