تاثير مداخله آموزشي بر اساس تئوري خودكارآمدي و سواد سلامت بر سبك زندگي سالم زنان داوطلب سلامت شهرستان نيشابور

The Effect of Educational Intervention based on the Self Efficacy and Health Literacy Theory on Health Promoting Lifestyles among Female Health Volunteers of Neyshabur, Iran

مقدمه: رفتارهاي ارتقاء دهنده سلامت به علت داشتن توانايي براي پيشگيري از بيماري مزمن، كاهش بيماري زايي، بهبود كيفيت زندگي و كاهش بار مراقبت بهداشتي در جامعه از اهميت خاصي برخوردار هستند. سواد سلامت و سبك زندگي از عوامل اجتماعي موثر بر سلامت هستند. اين مطالعه باهدف تعيين تاثير مداخله آموزشي مبتني بر خودكارآمدي و سواد سلامت بر رفتارهاي ارتقاء دهنده سلامت در داوطلبين سلامت نيشابور انجام شد. روش ها: اين مطالعه كار آزمايي بر روي 80 داوطلب سلامت زن نيشابور انجام شد كه به طور تصادفي به دو گروه مداخله و كنترل تقسيم شدند. ابزار پژوهش در اين مطالعه شامل پرسشنامه خودكارآمدي Sherer ، سواد سلامت عملكردي بزرگ سالان (TOFHLA) و سبك زندگي سالم HPLPΙΙ بود. مداخله آموزشي مبتني بر نظريه خودكارآمدي و سواد سلامت بود و گروه مداخله چهار جلسه آموزشي يك ساعت در هفته را دريافت كردند. داده ها با آزمون هاي آماري آناليز واريانس داده هاي تكراري، فريدمن و كاي دو و از طريق SPSS نسخه 16 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتا يج: قبل از مداخله بين ميانگين نمرات رفتارهاي ارتقاء دهنده سلامت اختلاف آماري معني داري در دو گروه مشاهده نشد (p=0/89) و نمرات خودكارآمدي نيز در دو گروه مداخله و كنترل اختلاف آماري معني داري نداشت (p=0/145)؛ اما بعد از مداخله اختلاف آماري معني داري در همه متغير ها بين دو گروه مشاهده شد (p<0/001). بحث و نتيجه گيري: نتايج پژوهش نشان داد كه اجراي برنامه آموزشي مبتني بر نظريه خودكارآمدي و سواد سلامت بر ارتقاء سبك زندگي داوطلبان سلامت موثر مي باشد.

Background: The importance of health promoting behaviors are due to their potential role in preventing chronic diseases, reducing morbidity, improving quality of life and reducing health care burdens in the community. Health literacy and lifestyle are social determinants of health. This study was designed to determine the effect of educational intervention based on the Self Efficacy and health literacy Theory on the health promoting behavior of female health volunteers in Neyshabur, Iran. Methods: This randomized clinical trial was conducted on 80 female health volunteers in Neyshabur. Participants were randomly divided into the two control and experimental groups. Data gathering tools were the Healthy Lifestyle questionnaire (HPLPII), Sherer General Self- Efficacy Scale and Test of Functional Health Literacy in Adults (TOFHLA). Educational intervention was conducted based on the self-efficacy theory and health literacy. The subjects in the intervention group received 4 sessions of 1 hour education on a weekly basis. Data analysis was done through SPSS16 and using Chi- square, Repeated Measures and Friedman Test. Results: Before the intervention, there was no significant difference in mean score of lifestyle (P=0.89) and self-efficacy (P=0.146) between the two groups. But, after the intervention, the two groups showed significant difference in all variables (P. 0.001). Conclusion: Educational intervention based on the self- efficacy and health literacy theory can promote healthy lifestyle among health volunteers.