اثر مداخله آموزشي بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي بر رفتار غربالگري ديابت در مردان بالاي 30 سال در شهر بابك

The Effect of Educational Intervention based on the Health Belief Model on Diabetes Screening Behavior in over 30 Years Old men in Shahr-e-Babak

مقدمه: ديابت نوع دو يكي از معضلات بهداشتي در جهان است و نيمي از مبتلايان از بيماري خود بي اطلاع اند. اين مطالعه به كاربرد الگوي اعتقاد بهداشتي بر رفتار مراجعه مردان جهت غربالگري ديابت مي پردازد. روش ها: اين مطالعه مداخله اي در ميان 180 نفر از مردان بالاي 30 سال انجام شد. آموزش طي چهار جلسه 60 دقيقه اي براي گروه مداخله (90 نفر) انجام شد. اطلاعات از طريق تكميل پرسشنامه اي (حاوي 51 سوال) طي مصاحبه مستقيم قبل از مداخله آموزشي و دو ماه بعد از آن، جمع آوري گرديد. داده ها با استفاده از آزمون دقيق فيشر ، ويلكاكسون و من ويتني مورد بررسي قرار گرفتند. نتا يج: پس از مداخله، نمرات آگاهي در هر دو گروه مداخله و شاهد افزايش يافت. اين يافته به علت اجراي برنامه هاي آموزشي معمول در آن مراكز بود؛ اما افزايش معني دار در نگرش و عملكرد فقط در گروه مداخله مشاهده گرديد. همچنين، منافع درك شده، موانع درك شده و راهنما براي عمل نيز پس از مداخله در گروه مداخله در مقايسه با گروه شاهد افزايش معني داري يافت (p<0/001). بحث و نتيجه گيري: مدل اعتقاد بهداشتي در آموزش افراد بالاي 30 سال جهت مراجعه براي غربالگري ديابت موثر بود؛ بنابراين پيشنهاد مي گردد در كنار روش هاي آموزش سنتي از مدل اعتقاد بهداشتي براي اين منظور استفاده گردد.

Background: Diabetes is one of the major health problems in the world and half of the affected patients are unaware of it. The aim of this study was to determine the effect of the Health Belief Model on the behavior of male subjects attending diabetes screening. Methods: This interventional study was performed on 180 men over 30 years of age. The intervention group (90 ones) underwent educational intervention conducted over four 60- minute sessions. Data were collected using a questionnaire (including 51 questions) filled out through direct interview before the intervention and two months after that. Fisher's exact test, Wilcoxon and Mann-Whitney tests were used for data analysis. Results: After the intervention, knowledge scores increased in both intervention and control groups. This was due to the implementation of routine training at the centers. But, significant increase in the attitudes and practice was observed only in the intervention group. Also, perceived benefits, perceived barriers, and cues to action, after the intervention, showed significant increase in the intervention group compared with the control group (P <0.001). Conclusion: Health Belief Model was effective in education of people over 30 years old for participating in diabetes screening programs. Therefore, it is recommended to use this model alongside traditional methods.