مروري كوتاه بر روش‌هاي توليد سلول‌هاي بنيادي پرتوان القايي

امروزه سلول‌درماني يكي از راهبردهاي مهم و اميدواركننده در زمينه درمان بيماري‌ها به شمار مي‌رود. با توجه به قابليت‌هاي منحصر به فرد سلول‌هاي بنيادي، مي‌توان به‌عنوان منبع ارزشمندي در پژوهش‌هاي علوم پايه و پزشكي جهت پژوهش و درمان استفاده شوند. در حالي‌كه استفاده از سلول‌هاي بنيادي با توجه به مشكلات اخلاقي مربوط به آن كاربرد اين سلول‌ها را محدود كرده است. يكي از ملاحظات‌ مهم دانشمندان براي توسعه و استفاده بيشتر از اين علم، در نتيجه نياز به يافتن يك جايگزين جهت توليد اين سلول‌ها، به شمار مي‌رود. ايجاد سلول‌هاي بنيادي پرتوان القايي (Induced pluripotent stem cell IPSCs يكي از مهمترين روش‌ها در رسيدن به اين هدف به شمار مي‌رود. در اين رابطه روش‌هاي مختلفي كه توانايي تغيير پروفايل‌هاي بيان ژن و پروتئين‌ها را دارند كه نتيجه آن تغيير مورفولوژي و عملكرد سلول‌ها در جهت برگشت به حالت نامتمايز و ايجاد سلول‌هاي بنيادي است، در حال توسعه هستند. اين روش‌ها شامل انتقال هسته، استفاده از عصاره سلولي و مولكول‌هاي مصنوعي، بيان اجباري ژن‌هاي مشخص و تغييرات سطوح سيتوپلاسمي‌است. امروزه پيشرفت‌هايي در روش‌هاي غيرادغام شونده (Non-Integrative) در ژنوم سلول‌ها وجود دارد كه با اين وجود در مورد افزايش كارايي اين روش‌ها پژوهش‌هاي زيادي در حال انجام است. در اين مقاله مروري سعي شده است كه روش‌ها، مزيت‌ها و فرصت‌هاي پيشرو در زمينه توليد سلول‌هاي بنيادي پرتوان القايي مورد بررسي قرار گيرد.